ارزیابی سمیت نانوذره اکسید مس بر سیانوباکتری Anabaena sp. بومی تالاب‌های گیلان

کریمی, رضا; نورسته نیا, اکبر; عباسپور, حسین; سعیدی سار, سکینه; سادات نعیمی, اکرم

doi:10.22124/japb.2018.7224.1157

ارزیابی سمیت نانوذره اکسید مس بر سیانوباکتری Anabaena sp. بومی تالاب‌های گیلان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران

² دانشیار گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

³ دانشیار گروه زیست‌شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران

⁴ استادیار گروه زیست‌شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران

⁵ استادیار گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

10.22124/japb.2018.7224.1157

چکیده

با توجه به این که افزایش نانوذرات تهدیدی جدی برای انسان، موجودات و اکوسیستم‌های آبی به شمار می‌آید، سمیت نانوذرات اکسید مس (CuO-NPs) روی سیانوباکتری Anabaena sp. با استفاده از آزمون مهار رشد (OECD201) در غلظت‌های مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. بدین ترتیب که سیانوباکتری مذکور در محیط کشت زایندر منفی (Z-8-N) و در شرایط بهینه نور و دما و تحت شرایط هوادهی در اتاقک کشت رشد داده شد. پس از شروع فاز لگاریتمی رشد، نمونه‌ها در فواصل زمانی 24، 48 و 72 ساعت در معرض غلظت‌های مختلف نانوذره اکسید مس قرار داده شدند. تعداد سلول‌های سیانوباکتریایی هر روز شمارش شد و تجزیه و تحلیل داده‌ها بر اساس روش Probit Analysis انجام شد. مقدار غلظت موثر (EC₅₀)، غلظت بدون اثر (NOEC)، نرخ رشد ویژه (μ)، زمان دو برابر شدن (G)، درصد مهار رشد (I%) و مقدار کلروفیل محاسبه شد. شاهد (رشد در محیط فاقد نانوذرات اکسید مس) و تیمارها در فواصل زمانی مشخص از نظر تراکم سلولی و درصد مهار رشد تفاوت معنی‌دار نشان دادند. علاوه بر این در محتوای کلروفیلی تیمارهای مختلف نسبت به شاهد تفاوت معنی‌داری مشاهده شد. به نظر می‌رسد، کاهش کارایی فتوسنتز یکی از مسیرهایی باشد که باعث خسارات قابل توجه نانوذرات اکسید مس بر Anabaena sp. می‌شود.

کلیدواژه‌ها