تعیین ارتباط بین کمیت و کیفیت اسپرم با درصد لقاح و تفریخ تخم حاصل از تلاقی فردی در تاس‌ماهی ایرانی (Acipenser persicus) وحشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تکثیر و پرورش، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد شیلات بخش فیزیولوژی و بیوشیمی، موسسه تحقیقات بین المللی تاسماهیان دریای خزر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

3 استادیار بخش بیوتکنولوژی و ژنتیک، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 استاد گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

5 استادیار بخش بیوتکنولوژی و ژنتیک، موسسه تحقیقات بین المللی تاسماهیان دریای خزر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

6 دانشیار بخش آبزی‌پروری، موسسه تحقیقات بین المللی تاسماهیان دریای خزر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

چکیده

این مطالعه به منظور تعیین نقش اسپرم در درصد لقاح و تفریخ تاس‌ماهی ایرانی (Acipenser persicus) به انجام رسید. بدین جهت، بین اسپرم سه مولد نر با تخمک‌های سه مولد ماده در یک طرح فاکتوریل 3×3 تلاقی انجام شد. ابتدا، درصد تحرک و تراکم اسپرم، درصد اسپرماتوکریت، pH و اسمولاریته اسپرم و همچنین تعداد میکروپیل، قطر و تعداد تخمک در هر گرم بررسی شد. سپس یک میلی‌لیتر اسپرم از هر مولد نر با 100 گرم تخمک از هر مولد ماده لقاح داده شد. به این ترتیب 9 تیمار F1M1 ، F1M2، F1M3، F2M1، F2M2، F2M3، F3M1، F3M2 و F3M3 ایجاد شد (هر تیمار با سه تکرار). تعیین درصد لقاح 5 ساعت پس از لقاح و تخم گشایی پس از گذشت 6 روز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که متوسط تعداد میکروپیل ماده­ها به ترتیب 6، 8 و 9 عدد و تحرک اسپرم نرها به ترتیب 50، 60 و 80 درصد بود. تیمار F3M3 بالاترین درصد لقاح و نرخ تفریخ لارو و تیمار F3M1 کمترین درصد لقاح و تیمار F1M1 پایین­ترین نرخ تفریخ را داشت. نتایج اندازه­گیری شاخص‌های اسپرم مولدین نر نشان داد که تراکم بالای اسپرم با تعداد میکروپیل تخمک جهت افزایش درصد لقاح، ارتباط نداشت و اختلاف معنی­داری بین تعداد میکروپیل و شاخص‌های اندازه­گیری شده در اسپرم با درصد لقاح مشاهده نشد (05/0<P). بر اساس آزمون ضریب همبستگی پیرسون ارتباط بین تراکم اسپرم با درصد لقاح (603/0- = r، 01/0P<) و نرخ تفریخ (175/0- = r، 01/0P<) منفی بود. بین تعداد میکروپیل با درصد لقاح (574/0 = r، 01/0P<) و بین اسمولاریته با درصد لقاح (511/0 = r، 01/0P<) و نرخ تفریخ لارو (288/0=r، 01/0P<) ارتباط مثبت وجود داشت. با توجه به تعداد زیاد میکروپیل تخمک در ماهیان خاویاری، برای افزایش درصد لقاح باید تراکم اسپرم آن کم ولی کیفیت، مدت زمان و تحرک اسپرم آن زیاد باشد.

کلیدواژه‌ها