بررسی کیفی ساپونین استخراج‌ شده از خیار دریایی خلیج فارس گونه Stichopus hermanni

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد شیلات، گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

2 استادیار گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران و استادیار گروه فناوری‌های نوین، پژوهشکده منطقه‌ای جنگل‌های حرا، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

3 استادیار پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران

4 دانشیار گروه زیست‌شناسی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران و دانشیار گروه فناوری‌های نوین، پژوهشکده منطقه‌ای جنگل‌های حرا، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

چکیده

خیارهای دریایی دارای انواع مختلفی از ترکیبات طبیعی و مواد زیست‌فعال هستند. ساپونین مهم‌ترین و فراوان‌ترین متابولیت ثانویه در خیارهای دریایی است که دارای طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های دارویی و بیولوژیکی است. هدف از این مطالعه استخراج، تایید حضور و بررسی کیفی ساپونین استخراج شده از خیار دریایی خلیج فارس گونه Stichopus hermanni بود. ساپونین تخلیص شده از دیواره بدن این خیار دریایی طی فرآیند حرارت دادن جدا شد. تست توانایی تشکیل کف، کروماتوگرافی لایه نازک و کروماتوگرافی لایه نازک با کارایی بالا، حضور ساپونین‌ها را در خیار دریایی تایید کرد. در تعیین اندیس کف کنندگی ساپونین‌ها، با افزایش حجم عصاره، ارتفاع کف در مدت زمان 15 و 60 دقیقه افزایش یافت و در بالاترین حجم عصاره بیشترین کف تشکیل شد. کروماتوگرافی لایه نازک نشان داد که طی فرایند حرارت دادن، سایر ترپنوئیدها حذف شد و آنچه باقی ماند ساپونین خالص با Rf 84/0 بود که استروساپونین است.

کلیدواژه‌ها


احمد بیگی ز. و صبورا ع. 1387. مقایسه کارایی سه روش استخراج ساپونین از ساقه غده‌ای گیاه نگونسار (Cyclamen coum). فیزیک کاربردی، 21(2): 38-28.
کرمیان ر. و قاسملو ف. 1394. مطالعه محتوای ساپونین در بخش‌های هوایی و ریشه سه گونه از جنس Verbascum L.. پژوهش‌های گیاهی (مجله زیست‌شناسی ایران)، 28(3): 606-596.
کیهانیو.،مرتضویس.ع.،کریمیم.،کاراژیان ح. و شیخ الاسلامی ز. 1394. کاربرد امواج فراصوت در استخراج ترکیبات ساپونینی ریشه گیاه چوبک (Acanthophyllumglandulosum) بر پایه ویژگی‌های امولسیون کنندگی و کف‌زایی آن‌ها. پژوهش و نوآوری در علوم و صنایع غذایی، 4(4): 342-325.
 
Bergmann W. and Feeney R.J. 1950. The isolation of a new thymine pentoside from sponges1. Journal of the American Chemical Society, 72(6): 2809–2810.
Bhakuni D.S. and Rawat D.S. 2005. Bioactive Marine Natural Products. Springer, Netherlands. 382P.
Bordbar S., Anwar F. and Saari N. 2011. High-value components and bioactives from sea cucumbers for functional foods- A review. Marine Drugs, 9(10): 1761–1805.
Caulier G., Van Dyck S., Gerbaux P.,EeckhautI.andFlammangP.2011. Review of saponin diversity in sea cucumbers belonging to the family Holothuriidae. SPC Beche-de-Mer Information Bulletin, 31: 48–54.
Datta D., Talapatra S. and Swarnakar S. 2015. Bioactive compounds from marine invertebrates for potential medicines-an overview. International Letters of Natural Sciences, 7: 42–61.
Dong P., Xue C. and Du Q. 2008. Separation of two main triterpene glycosides from sea cucumber Pearsonothuria graeffei by high-speed countercurrent chromate-graphy. Acta Chromatographica, 20: 269–276.
Hostettmann K. and Marston A. 1995. Chemistry and pharmaco-logy of natural product: Saponins. Cambridge University Press, UK. 286P.
Klita P.T., Mathison G.W., Fenton T.W. and Hardin R.T. 1996. Effects of alfalfa root saponins on digestive function in sheep. Journal of Animal Science, 74(5): 1144–1156.
Mokhlesi A., Saeidnia S., Gohari A.R., Shahverdi A.R., Nasrolahi A., Farahani F., Khoshnood R. and Es'haghi N. 2012. Biological activities of the sea cucumber Holothuria leucospilota. Asian Journal of Animal and Veterinary Advances, 7(3): 243–249.
Muir A.D., Paton D., Ballantyne K. and Aubin A.A. 2002. Process for recovery and purification of saponins and sapogenins from quinoa (Chenopodium quinoa). United States Patent, No.: US 6,355,249 B2. 21P.
Murray A.P., Muniain C., Seldes A.M. and Maier M.S. 2001. Patagonicoside A: A novel anti-fungal disulfated triterpene glycoside from the sea cucumber Psolus patagonicus. Tetrahedron, 57(47): 9563–9568.
Osinga R., Tramper J. and Wijffels R.H. 1999. Marine bioprocess engineering: From ocean to industry. Trends in Biotechnology, 17(8): 303–304.
Pan X.J., Liu H.Z., Jia G.H. and Shu Y.Y. 2000. Microwave-assisted extraction of glycyrrhizic acid from licorice root. Journal of Biochemical Engineering, 5: 173–177.
Paul V.J. and Ritson-Williams R. 2008. Marine chemical ecology. Natural Product Reports, 25(4): 662–695.
Sarhadizadeh N., Afkhami M. and Ehsanpour M. 2014. Evaluation bioactivity of a sea cucumber, Stichopus hermanni from Persian Gulf. European Journal of Experimental Biology, 4: 254–258.
Silchenko A.S., Avilov S.A., Kalinin V.I., Kalinovsky A.I., Dmitrenok P.S., Fedorov S.N., Stepanov V.G., Dong Z. and Stonik V.A. 2008. Constituents of the sea cucumber Cucumaria okhotensis. Structures of okhotosides B1–B3 and cytotoxic activities of some glycosides from this species. Journal of Natural Products, 71(3): 351–356.
Soltani M., Parivar K., Baharara J., Kerachian M.A. and Asili J. 2014. Hemolytic and cytotoxic properties of saponin purified from Holothuria leucospilota sea cucumber. Reports of Biochemistry and Molecular Biology, 3(1): 43–50.
Tian F., Zhang X., Tong Y., Yi Y., Zhang S., Li L., Sun P., Lin L. and Ding J. 2005. PE, a new sulfated saponin from sea cucumber, exhibits anti-angiogenic and anti-tumor activities in vitro and in vivo. Cancer Biology and Therapy, 4(8): 874–882.
Tiwari P., Kumar B., Kaur M., Kaur G. and Kaur H. 2011. Phytochemical screening and extraction: A review. International Pharmaceutica Sciencia, 1(1): 98–106.
Van Dyck S., Gerbaux P. and Flammang P. 2010. Qualitative and quantitative saponin contents in five sea cucumbers from the Indian Ocean. Marine Drugs, 8(1): 173–189.
Wagner H., Bladt S. and Zgainski E.M. 1984. Plant Drug Analysis (A Thin Layer Chromatography Atlas). Springer, Germany. 384P.
World Health Organization. 1998. Quality control methods for medicinal plant materials. World Health Organization, Switzerland. 122P.