اثرات سیتوتوکسیک ترکیب لانوسترول استخراج شده از خیار دریایی گونه Holothuria leucospilota از جزیره هنگام، خلیج فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی، پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران

2 استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

3 دانشیار پژوهشی، پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران

4 دکتری شیمی دارویی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

5 دانشیار گروه هپاتیت و ایدز، انستیتو پاستور ایران، تهران، ایران

چکیده

با توجه به فراوانی گونه Holothuria leucospilotaدر خلیج فارس و تولید ترکیبات ترپنوئیدی با خواص سیتوتوکسیک توسط آن‌ها، در این پژوهش به بررسی خواص سیتوتوکسیک ترکیب لانوسترول، نوعی تری‌ترپنوئید، پرداخته شده است. به این ترتیب که نمونه‌های پودر خشک خیار دریایی با استفاه از استون عصاره‌گیری شدند. سپس به منظور جداسازی ترکیب لانوسترول عصاره توسط ستون کروماتوگرافی سیلیکاژل با حلال‌های ان‌هگزان و اتیل استات شست و شو داده شد. غلظت کشندگی این ترکیب نیز توسط آزمون XTT روی رده سلول سرطانی اپیتلیوم دهانی (KB/C152) و سلول‌های سالم جنینی کلیه انسان (Hek293) مورد سنجش قرار گرفت. ترکیب لانوسترول توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی با درجه خلوص 96 درصد در جزء شماره 49 (اتیل استات 100: ان‌هگزان 0)  شناسایی شد. میزان پنجاه درصد کشندگی ترکیب لانوسترول استخراج شده از عضله خیار دریایی نسبت به رده سلولی سرطانی اپیتلیوم دهانی برابر با 36/6 میکروگرم در میلی‌لیتر محاسبه شد، اما این ترکیب هیچ اثر کشندگی روی سلول‌های جنینی کلیه انسان، به عنوان سلول سالم، از خود نشان نداد. مطالعه انجام شده نشان می‌دهد ترکیب لانوسترول استخراج شده از عضله خیار دریایی گونه H. leucospilota دارای اثرات سیتوتوکسیک بسیار قوی است.

کلیدواژه‌ها


Acimovic J. and Rozman D. 2013. Steroidal triterpenes of cholesterol synthesis. Molecules, 18(4): 4002–4017.
Adrian T.E. 2007. Novel marine-derived anti-cancer agents. Current Pharmaceutical Design, 13(33): 3417–3426.
Aminzadeh A, Motaghi A, Mohammadi E. 2013. Epidemiologic study of oral and paraoral malignancies in one cancer referral center in Isfahan during a 5-year period. Journal of Isfahan Dental School, 8(6): 560–566.
Attaway J., Barabas L. and Wolford R. 1965. Analysis of terpene hydrocarbons by thin layer chromatography. Analytical Chemistry, 37(10): 1289–1290.
Bordbar S., Anwar F. and Saari N. 2011. High-value components and bioactives from sea cucumbers for functional foods- A review. Marine Drugs, 9(10): 1761–1805.
Bryan P.J., Rittschof D. and McClintock J.B. 1996. Bioactivity of echinoderm ethanolic body-wall extracts: An assessment of marine bacterial attachment and macroinvertebrate larval settlement. Journal of Experimental Marine Biology and Ecology, 196(1): 79–96.
Chludil H.D., Muniain C.C., Seldes A.M. and Maier M.S. 2002. Cytotoxic and antifungal triterpene glycosides from the Patagonian sea cucumber Hemoiedema spectabilis. Journal of Natural Products, 65(6): 860–865.
Citoglu G.S. and Acikara O.B. 2012. Column chromatography for terpenoids and flavonoids. P: 13–49. In: Sasikumar D. (Ed.). Chromatography and Its Applications. INTECH, Croatia.
Conand C. and Muthiga N. 2007. Commercial sea cucumbers: A review for the Western Indian Ocean. WIOMSA Book Series, Tanzania. 66P.
Datta D., Talapatra S. and Swarnakar S. 2015. Bioactive compounds from marine invertebrates for potential medicines- An overview. International Letters of Natural Sciences, 7: 42–61.
Hu Y., Chen J., Hu G., Yu J., Zhu X., Lin Y., Chen S. and Yuan J. 2015. Statistical research on the bioactivity of new marine natural products discovered during the 28 years from 1985 to 2012. Marine Drugs, 13(1): 202–221.
Janakiram N.B., Mohammed A. and Rao C.V. 2015. Sea cucumbers metabolites as potent anti-cancer agents. Marine Drugs, 13(5): 2909–2923.
Jemal A., Bray F., Center M.M., Ferlay J., Ward E. and Forman D. 2011. Global cancer statistics. CA: A Cancer Journal for Clinicians, 61(2): 69–90.
Makarieva T.N., Stonik V.A., Kapustina I.I., Boguslavsky V.M., Dmitrenoik A.S., Kalinin V.I., Cordeiro M.L. and Djerassi C. 1993. Biosynthetic studies of marine lipids. 42. Biosynthesis of steroid and triterpenoid metabolites in the sea cucumber Eupentacta fraudatrix. Steroids, 58(11): 508–517.
Neville B., Dam D.D., Allen C.M., Bouquet J.B. 2008. Oral and Maxillofacial Pathology. Elsevier, New York. 984P.
Newman D.J. and Cragg G.M. 2004. Marine natural products and related compounds in clinical and advanced preclinical trials. Journal of Natural Products, 67(8): 1216–1238.
Pawson D.L. 2007. Phylum echinodermata. Zootaxa, 1668: 749–764.
Purcell S.W., Samyn Y. and Conand C. 2012. Commercially important sea cucumbers of the world. FAO species catalogue for fishery purpose, No: 6.
Rajasekaran A., Sivagnanam G. and Xavier R. 2008. Nutraceuticals as therapeutic agents: A review. Research Journal of Pharmy and Technology, 1(4): 328–340.
Roehm N.W., Rodgers G.H., Hatfield S.M. and Glasebrook A.L. 1991. An improved colorimetric assay for cell proliferation and viability utilizing the tetrazolium salt XTT. Journal of Immunological Methods, 142(2): 257–265.
Sheikh Y.M. and Djerassi C. 1976. Bioconversion of lanosterol into holotoxingonin, a triterpenoid from the sea cucumber Stichopus californicus. Journal of the Chemical Society, Chemical Communications, 4(24): 1057–1058.
Sima P. and Vetvicka V. 2011. Bioactive substances with anti-neoplastic efficacy from marine invertebrates: Porifera and Coelenterata. World Journal of Clinical Oncology, 2(11): 355–361.
Sottorff I., Aballay A., Hernandez V., Roa L., Munoz L.X., Silva M., Becerra J. and Astuya A. 2013. Characterization of bio-active molecules isolated from sea cucumber Athyonidium chilensis. Revista de Biologia Marina y Oceanografía, 48: 23–35.
Stonik V.A. and Elyakov G.B. 1988. Secondary metabolites from echinoderms as chemotaxonomic markers. P: 43–86. In: Scheuer P.J. (Ed.). Bioorganic Marine Chemistry, Vol. 2. Springer, Germany.
Sun P., Liu B.S., Yi Y.H., Li L., Gui M., Tang H.F., Zhang D.Z. and Zhang S.L. 2007. A new cytotoxic lanostane-type triterpene glycoside from the sea cucumber Holothuria impatiens. Chemistry and Biodiversity, 4(3): 450–457.
Zhang X.Y., Xu X.Y., Peng J., Ma C.F., Nong X.H., Bao J., Zhang G.Z. and Qi S.H. 2014. Antifouling potentials of eight deep-sea-derived fungi from the South China Sea. Journal of Industrial Microbiology and Biotechnology, 41(4): 741–748.