مطالعه آسیب‌شناسی بافتی و تجمع زیستی فلزات سنگین سرب و کروم در آبشش و کبد ماهی شوریده (Otolithes ruber) در دریای عمان

صادقی, پروین; کوهکن, امید; خنیاگر, فاطمه

doi:10.22124/japb.2018.7855.1175

مطالعه آسیب‌شناسی بافتی و تجمع زیستی فلزات سنگین سرب و کروم در آبشش و کبد ماهی شوریده (Otolithes ruber) در دریای عمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه زیست‌شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، چابهار، ایران

² مربی گروه زیست‌شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، چابهار، ایران

³ دانشجوی کارشناسی ارشد زیست شناسی دریا

10.22124/japb.2018.7855.1175

چکیده

هدف از انجام این مطالعه بررسی میزان تجمع فلزات سنگین سرب و کروم در بافت کبد و آبشش ماهی شوریده (Otolithes ruber) و استفاده از آسیب‌شناسی بافتی آبشش و کبد برای ارزیابی اثرات آلاینده‌های دریای عمان بر این گونه است. از این رو، ماهی شوریده از چهار ایستگاه آب شیرین‌کن کنارک، بریس، پسابندر و گواتر جمع‌آوری شد (میانگین وزن 93/1±5/382 گرم). نمونه‌های کبد و آبشش توسط روش‌های مرسوم بافت‌شناسی مورد مطالعه قرار گرفتند. سنجش میزان فلزات سرب و کروم در بافت کبد و آبشش ماهی شوریده توسط دستگاه جذب اتمی انجام شد. بیشترین تغییرات مشاهده شده در بافت کبد تخریب بافتی، واکوئوله شدن هپاتوسیت، اتساع فضای دیسک، رکود صفرا، پرخونی و خونریزی، افزایش تجمعات ملانوماکروفاژی، تجمع چربی، پیکنوز و نکروز بود. در آبشش نیز لیفتینگ اپیتلیوم، چماقی شدن، هیپرپلازی و هیپرتروفی سلول‌های کلراید، ترشح موکوس، کوتاه شدن تیغه‎ها و نکروز به ثبت رسید. نتایج نشان داد که ایستگاه پسابندر بیشترین شدت آسیب‌های بافتی و بیشترین میزان تجمع زیستی فلزات در بافت‌های کبد و آبشش را داشت. آسیب‌شناسی بافتی در ماهی شوریده می‌تواند به عنوان یک شاخص زیستی مناسب جهت نشان دادن اثرات منفی آلودگی در منطقه مورد مطالعه در نظر گرفته شود.

کلیدواژه‌ها