اثرات القایی تیمار حاد نانوذرات شیمیایی و بیوسنتزی اکسید آهن (Fe3O4) بر تغییرات شاخص‌های خون‌شناسی، بیوشیمیایی و ایمنی ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری زیست‌شناسی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

2 دانشیار گروه زیست‌شناسی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

3 دانشیار گروه زیست‌شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران

4 استاد گروه زیست‌شناسی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

5 استاد گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

نظر به کاربردهای متنوع نانوذرات اکسید آهن (مگنتیت، Fe3O4-NPs) و ره‌یافت نهایی آن‌ها به اکوسیستم‌های آبی، در مطالعه حاضر اثرات مواجهه حاد (96 ساعته) با Fe3O4-NPs شیمیایی (غلظت‌های 10، 100، 500، 1000 و mg/L2000) و بیوسنتز شده (Bio-Fe3O4-NPs) توسط جلبک Ulva prolifera (500 و mg/L1000)، بر تغییرات شاخص‌های خونی شامل تعداد کل و درصد افتراقی گلبول‌های سفید (WBC)، تعداد گلبول‌های قرمز (RBC)، میزان هموگلوبین، هماتوکریت، شاخص‌های گلبول قرمز شامل MCV، MCH و MCHC، شاخص‌های بیوشیمیایی سرم شامل گلوکز و آنزیم آلکالین فسفاتاز (ALP) و شاخص ایمنی آزمون احیای نیتروبلوتترازولیوم، در مقایسه با گروه شاهد (بدون نانوذره) در بچه‌ماهیان کپور معمولی (Cyprinuscarpio) (میانگین وزن 83/1±04/10 گرم) بررسی شد. نتایج نشان داد که با وجود عدم سمیت حاد هر دو نوع نانوذره مگنتیت در ماهی کپور معمولی، با افزایش غلظت Fe3O4-NPs و Bio-Fe3O4-NPs افزایش معنی‌داری در شاخص‌های هماتوکریت، هموگلوبین، RBC، WBC (نانوشیمیایی)، گلوکز و ALP و کاهش معنی‌داری در MCV و MCH مشاهده شد. در این میان RBC به عنوان کارآمدترین نشانگر معرفی شد (00001/0P<، 952/0= rc؛ 982/0= rb). با این حال در غلظت‌های مشابه، شدت تغییرات شاخص‌ها در گروه تیمار با Bio-Fe3O4-NPs پایین‌تر از Fe3O4-NPs بود که احتمال می‌رود علت آن ناشی از تفاوت ماهیت، روش ساخت و توان زیست‌سازگاری Bio-Fe3O4-NPs باشد.

کلیدواژه‌ها