اثر سم مالاتیون بر فعالیت برخی از آنزیم‌های گوارشی و آسیب‌شناسی بافت روده در بچه تاس‌ماهی ایرانی (Acipenser persicus Borodin, 1987)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری شیلات، گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران.

2 استاد گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران

3 استاد گروه علوم دریایی، پژوهشکده حوضه آبی دریای خزر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

4 دانشیار گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران

5 دانشیار گروه علوم دریایی، پژوهشکده حوضه آبی دریای خزر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

6 استادیار پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندر انزلی، ایران.

7 دانشیار گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.

8 استادیار گروه شیلات و محیط زیست، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

چکیده

هدف این مطالعه ارزیابی تغییرات وابسته به غلظت و زمان در آنزیم­های گوارشی روده (لیپاز، آمیلاز و پروتئاز) و آسیب­شناسی بافت روده در بچه تاس‌ماهی ایرانی در مواجهه با غلظت­های تحت حاد سم مالاتیون (0، 05/0، 1/0 و LC502/0) برای مدت 7 روز است. بر اساس نتایج فعالیت آنزیم­های لیپاز، آمیلاز و پروتئاز در مواجهه با مالاتیون نسبت به غلظت و زمان کاهش یافت (P<0.05). به طوری که کمترین میزان فعالیت آنزیم­ها در تیمار 2/0 میلی­گرم در لیتر سم مالاتیون در پایان آزمایش بود. مهم‌ترین اثرات آسیب­شناسی مالاتیون بر بافت روده در مقایسه با گروه شاهد شامل خونریزی، از بین رفتن سلول­های اپیتلیال روده، جوش خوردن پرزهای روده، از بین رفتن حاشیه مسواکی سلول­های اپیتلیال، پوسته پوسته شدن سلول‌های اپیتلیال، صاف شدن سطح پرزهای روده، واکوئل‌زایی سیتوپلاسم، هیپرتروفی سلول­های اپیتلیال روده، چروکیده شدن پرزهای روده و نکروز سلولی ناحیه عضلانی بود. آسیب­های بافت روده در غلظت‌های بالاتر با گذشت زمان، شدیدتر بود. نتایج نشان می­دهد حتی مقادیر کم (LC50 05/0) مالاتیون می­تواند اثرات نامطلوب بر سلامت بچه تاس­ماهیان ایرانی که از گونه­های مهم دریای خزر محسوب می‌شود، داشته باشد.

کلیدواژه‌ها