نقش سورفاکتانت آنیونی در ایجاد تنش اکسیداتیو در اکوسیستم‌های آبی و اثر آن بر رشد گیاه آزولا (Azolla filiculoides)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 دانشیار گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

3 دانشیار گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

مصرف گسترده سورفاکتانت­ها در بسیاری از زمینه­های صنعتی و تجاری و تخلیه فاضلاب­های حاوی این ترکیبات به اکوسیستم­های آبی، حیات آبزیان را به مخاطره انداخته است. این ترکیبات به مولکول­های زیستی مختلف از قبیل پروتئین­ها، اسیدهای نوکلئیک و لیپیدها متصل شده هستند و با افزایش تولید گونه­های اکسیژن فعال موجب تخریب ساختار سلول می­شوند. از این رو در مطالعه حاضر ابتدا تاثیر غلظت‌های 0، 10، 20، 30 و mg/L40 سورفاکتانت آنیونی الکیل بنزن سولفانات خطی به مدت 7 روز بر شدت تنش اکسیداتیو ایجاد شده در گیاه آبزی Azolla filiculoides بر اساس شاخص مالون دی‌آالدهید بررسی شد. تغییرات برخی شاخص‌های رشد شامل میزان کلروفیل کل و شاخص پایداری غشا و همچنین محتوای آنتی­اکسیدانی گیاه شامل کارتنوئید کل، آنزیم کاتالاز، محتوای فنلی و پرولین آزاد مورد بررسی قرار گرفتند. کمترین میزان کلروفیل کل و شاخص پایداری غشا و بیشترین میزان مالون دی‌آلدهید و پرولین آزاد در غلظت mg/L40 از سورفاکتانت مشاهده شد. با این وجود میزان فنل کل کمتر تحت تاثیر غلظت‌های سورفاکتانت قرار گرفت. به این ترتیب، حضور غلظت‌های 30 تا mg/L40 و بالاتر سورفاکتانت ظهور تنش اکسیداتیو و القای اثرات مهاری بر برخی شاخص­های رشد را به دنبال خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها