تاثیر محافظت‌کنندگی مکمل‌های تغذیه‌ای ویتامین E و نانوسلنیوم بر کارایی رشد و شاخص‌‌های خون‌شناسی ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss) در مواجهه با غلظت زیر کشنده آمونیاک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران

2 استادیار گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران

3 استادیار گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه و فنی مهندسی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران

چکیده

این مطالعه به­ منظور بهبود پاسخ­های فیزیولوژیکی ماهی قزل­آلای رنگین­کمان تحت تنش مزمن آمونیاک، به عنوان یک عامل بازدارنده در سیستم­های بازگردشی آب پرورش ماهی، با استفاده از مکمل‌های­ آنتی‌اکسیدانی انجام شد. 150 قطعه ماهی (میانگین وزن اولیه 84/0±40/8 گرم) در 5 تیمار آزمایشی و هر یک با سه تکرار به مدت 60 روز مورد بررسی قرارگرفتند. تیمارها شامل ماهیان تغذیه شده با جیره پایه و بدون تنش آمونیاک (C-)، با جیره پایه همراه با تنش آمونیاک (C+)،  با جیره دارای مکمل ویتامین E و تحت تنش آمونیاک (E)، با جیره دارای مکمل نانوسلنیوم و تحت تنش آمونیاک (Se) و ماهیان با جیره دارای مکمل ویتامین E همراه نانوسلنیوم تحت تنش آمونیاک (E+Se) بود. بعد از 30 روز تغذیه با مکمل‌ها، ماهیان در معرض آمونیاک (NH4OH: 2/0 میلی­گرم در لیتر) به مدت ۳۰ روز قرارگرفتند و شاخص‌های رشد و خون در روزهای 44 و 60 آزمایش مورد مطالعه قرارگرفت. نتایج نشان­داد تغذیه ماهیان با E+Se باعث افزایش شاخص‌های رشد و کاهش آمونیاک پلاسما در مقایسه با دیگر تیمارهای آزمایشی شد. ماهیان تغذیه شده با مکمل­های E+Se دارای بیشترین تعداد گلبول قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت بودند در حالی که تعداد گلبول­های سفید نسبت به تیمار C- تفاوت معنی‌دار نداشت. این نتایج اثرات هم­افزایی افزودن مکمل­های E+Se را در جیره ماهی قزل­آلای رنگین­کمان نشان داد که می­تواند خسارات ناشی از آلودگی­های آمونیاکی را جبران کند.

کلیدواژه‌ها


ابراهیمی ع.، علیشیری م. و ملکیپور پ. 1396. تعیین غلظت کشنده آمونیاک و محدوده قابل تحمل pH برای ماهی گورخری. مجله بوم شناسی آبزیان، 7(2): 152-145.
طهماسبی د. 1393. تغذیه با جیره حاوی ویتامین (E)، آلفا توکوفرول استات و نانوذرات سلنیوم بر شاخص­های رشد، بقا، ترکیب لاشه و میزان آنزیم گلوتاتیون پروکسیداز و مالون­دی­آلدهید کل بدن در ماهی سفید (Rutilus frisii kutum). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. 114ص.
علیزاده م.، خانجانی م.ح.، انصاری ر. و رفیعیپور ا. 1395. بررسی ذخیره ویتامین‌های A و E در تخم مولدین قزل­آلای رنگین­کمان (Oncorhynchus mykiss) تحت تاثیر سطوح مختلف آستاگزانتین مصنوعی و جلبکی (Haematococcus pluvialis). مجله علمی شیلات ایران، 4(25): 39-27.
مازندرانی م.، سوداگر م. و ذکریایی ح. 1394. اثر مواجهه طولانی مدت غلظت‌های تحت کشنده آمونیاک غیریونیزه بر شاخص‌های رشد و خون‌شناسی بچه ماهیان کلمه خزری (Rutilus caspicus). نشریه پژوهش­های ماهی­شناسی کاربردی، 3(1): 64-53.
Aksakal E., Ekinci D., Erdogan O., Beydemir S., Alim Z. and Ceyhun S.B. 2011. Increasing stocking density causes inhibition of metabolic-antioxidant enzymes and elevates mRNA levels of heat shock protein 70 in rainbow trout. Livestock Science, 141: 69–75.
Blackburn J. and Clarke W.C. 1990. Lack of density effect on growth and smolt quality in zero-age coho salmon. Aquacultural Engineering, 9(2): 121–130.‏
Bonga S.W. 1997. The stress response in fish. Physiological Reviews, 77: 591–625.
Cheng C., Yang F.F., Ling R.Z., Liao S.A. and Wang A.L. 2015. Effects of ammonia exposure on apoptosis, oxidative stress and immune response in pufferfish (Takifugu obscurus). Aquatic Toxicology, 164: 61–71.
Clauss T.M., Dove A.D.M. and Arnold J.E. 2008. Hematologic disorders of fish. Veterinary Clinic of North America Exotic Animal Practice, 11(3): 445–462.
Dorafshan S., Kalbassi M.R., Pourkazemi M., Amiri B.M. and Karimi S.S. 2007. Effect of triploidy on the Caspian salmon Salmo trutta caspius hematology. Fish Physiology and Biochemistry, 34(3): 195–200.
Dorafshan S., Kalbassi M.R., Karimi S.S. and Rahimi K. 2010. Study of some haematological indices of diploid and triploid rainbow trout, Oncorhynchus mykiss. Yakhteh Medical Journal, 11(4): 442–447.
Decie S.I.V. and Lewis S.M. 1991. Practical Hematology. Churchill Livingstone, UK. 629P.
Di Giulio R.T. and Meyer J.N. 2008. Reactive oxygen species and oxidative stress. P: 273–324. In: Di Giulio R.T. and Hinton D.E. (Eds.). The Toxicology of Fishes. CRC Press, Boca Raton.
Elahee K.B. and Bhagwant S. 2007. Hematological and gill histopathological parameters of three tropical fish species from a polluted lagoon on the west coast of Mauritius. Ecotoxicology Environmental Safety, 68(3): 361–371.
Elgaml S.A., Khalil R., Hashish E. and El-Murr A. 2015. Protective effects of selenium and alpha-tocopherol against lead induced hepatic and renal toxicity in Oreochromis niloticus. Journal of Aquaculture, 6: 61–71.
Emerson K., Russo R.C., Lund R.E. and Thurston R.V. 1975. Aqueous ammonia equilibrium calculations: Effect of pH and temperature. Journal of the Fisheries Research Board of Canada, 32(12): 2379–2383.
Ghasemi Z., Sourinejad I., Kazemian H. and Rohani S. 2018. Application of zeolites in aquaculture industry: A review. Reviews in Aquaculture, 10(1): 75–95.
Gholipour Kanani H., Mirzargar S. S., Soltani M., Ahmadi M., Arabshahifar A., Bahona A. and Yousefi P. 2011. Anesthetic effect of tricaine methaneslfonate, clove oil and electroanesthesia on lysozyme activity of Oncorhynchus mykiss. Iranian Journal of Fisheries Sciences, 10: 393–402.
Halver J.E. 2003. The vitamins. P: 61–141. In: Halver J.E. and Hardy R.W. (Eds.). Fish Nutrition. Academic Press, USA.
Hamilton S.J. 2004. Review of selenium toxicity in the aquatic food chain. Science of the Total Environment, 326: 1–31.
Hamre K. 2011. Metabolism, interactions, requirements and functions of vitamin E in fish. Aquaculture Nutrition, 17(1): 98–115.
Han D., Xie S., Liu M., Xiao X., Liu H., Zhu X. and Yang Y. 2011. The effects of dietary selenium on growth performances, oxidative stress and tissue selenium concentration of gibel carp (Carassius auratus gibelio). Aquaculture Nutrition, 17: 741–749.
Harlioglu M.M. and Farhadi A. 2017. Iranian fisheries status: An update (2004-2014). Fisheries and Aquaculture Journal, 8(192): 1–8.
Houston A.H. and Rupert R. 1997. Immidiate response of hemoglobin system of gold fish (Carassius auratus) to temperature change. Canadian Journal of Zoology, 54: 173–174.
Jelkmann W., Pagel H., Hellwig T. and Fandrey J. 1997. Effects ofantioxidant vitamins on renal and hepatic erythropoietin production. Kidney International, 51: 497–501.
Jeney Z.S., Nemcsok J., Jeney G. and Olah J. 1992. Acute effect ofsublethal ammonia concentrations on commoncarp. II. Effect of ammonia on blood plasma transaminases (GOT, GPT), G1DH enzyme activity, and ATP value. Aquaculture, 104(1-2): 149–156.
Jilani T. and Iqbal M.P. 2011. Vitamin E supplementation enhances hemoglobin and erythropoietin levels in mildly anemic adults. Acta Haematologica, 119: 45–47.
Khan K., Zuberi A., Nazir N., Ullah I. and Jamil Z. 2017. Synergistic effects of dietary nano selenium and vitamin C on growth, feeding, and physiological parameters of mahseer fish (Tor putitora). Aquaculture Reports, 5: 70–75.
Khan K.U., Zuberi A., Nazir S., Fernandes J.B.K., Jamil Z. and Sarwar H. 2016. Effects of dietary selenium nanoparticles on physiological and biochemical aspects of juvenile Tor putitora, Turkish. Journal of Zoology, 40: 704–712.
Kim Y.Y. and Mahan D.C. 2003. Biological aspects of selenium in farm animals. Asian-Australas Journal of Animal Science, 16: 435–444.
Klinger R.C., Blaer V.S. and Echevarria C. 1996. Effects ofdietary lipid on the hematology of channel catfish, Ictalurus punctatus. Aquaculture, 147: 225–233.
Knoph M.B. and Olsen Y.A. 1994. Subacute toxicity of ammonia to Atlantic salmon (Salmo salar L.) in seawater: Effects on water and salt balance, plasma cortisol and plasma ammonia levels. Aquatic Toxicology, 30(4): 295–310.‏
Knoph M.B. and Thorud K. 1996. Toxicity of ammonia to Atlantic salmon (Salmo salar) in seawater-effects on plasma osmolality, ion, ammonia, urea and glucose levels and hematologic parameters. Comparative Biochemistry Physiology A, 113(4): 375–381.
Kucukbay F., Yazlak H., Karaca I., Sahin N., Tuzcu M., Cakmak M. and Sahin K. 2009. The effects of dietary organic or inorganic selenium in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) under crowding conditions. Aquaculture Nutrition, 15: 569–576.
Kumar N. and Singh N.P. 2019. Effect of dietary selenium on immuno-biochemical plasticity and resistance against Aeromonas veronii biovar sobria in fish reared under multiple stressors. Fish and Shellfish Immunology, 84: 38–47.
Li M., Chen L., Qin J.G., Li E., Yu N. and Du Z. 2013. Growth performance, antioxidant status and immune response in darkbarbel catfish Pelteobagrus vachelli fed different PUFA/vitamin E dietary levels and exposed to high or low ammonia. Aquaculture, 406: 18–27.
Mahanand S.S., Moulick S. and Rao P.S. 2013. Optimum formulation of feed for rohu, Labeo rohita (Hamilton), with biofloc as a component. Aquaculture International, 21(2): 347–360.
Martins M.L., Miyazaki D.M.Y., Moraes F.R.D., Ghiraldelli L., Adamante W.D.B. and Mourino J.L.P. 2008. Vitamin C and E supplemented diet influences the acute inflammatory response in Nile tilapia. Ciencia Rural, 38(1): 213–218.‏
Motnikar S., Marsan R. and Tetreault F. 1998. Conditioning green sea urchins in tanks: Water quality tolerance limits. Bulletin of the Aquaculture Association of Canada, 98(2): 96–98.
Naderi M., Keyvanshokooha S., Salatia A.P. and Ghaedi A. 2015. Combined or individual effects of dietary vitamin E and selenium nanoparticles on humoral immune status and serum parameters of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) under high stocking density. Aquaculture, 474: 40–47.
Navarre O. and Halver J.E. 1989. Disease resistance and humoral antibody production in rainbow trout fed high levels of vitamin C. Aquaculture, 79: 207–221.
Nazari K., Shamsaie M., Eila N., Kamali A. and Sharifpour I. 2017. The effects of different dietary levels of organic and inorganic selenium on some growth performance and proximate composition of juvenile rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Iranian Journal of Fisheries Sciences, 16(1): 238–251.
Ndong D., Chen Y.Y., Lin Y.H., Vaseeharan B. and Chen J.C. 2007. The immune response of tilapia Oreochromis mossambicus and its susceptibility to Streptococcus iniae under stress in low and high temperatures. Fish and Shellfish Immunology, 22: 686–694.
Orun I., Talas Z.S. and Alkan A. 2011. Modulating effect of selenium on gills of fish exposed to heavy metals. Fresenius Environmental Bulletin, 20: 104–108.
Randall D.J. and Tsui T.K. 2002. Ammonia toxicity in fish. Marine Pollution Bulletin, 45: 17–23.
Rehulka J. 2000. Influence of astaxanthin on growth rate, condition and some blood indices of rainbow trout, Oncorhynchus mykiss. Aquaculture, 190: 27–47.
Rehulka J. 2002. Aeromonas causes severe skin lesions in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss): Clinical pathology, hematology and biochemistry. Acta Veterinaria Brno, 71: 351–360.
Rezvanfar M.A., Shahverdi A.R., Ahmadi A., Baeeri M., Mohammadirad A. and Abdollahi M. 2013. Protection of cisplatin-induced spermatotoxicity, DNA damage and chromatin abnormality by selenium nano-particles.  Toxicology and Applied Pharmacology, 266: 356–365.
Rider S.A., Davies S.J., Jha A.N., Fisher A.A., Knight J. and Sweetman J.W. 2009. Supra-nutritional dietary intake of selenite and selenium yeast in normal and stressed rainbow trout (Oncorhynchus mykiss): Implications on selenium status and health responses. Aquaculture, 295: 282–291.
Shin K.W., Kiml S., Kiml J., Hwang S.D. and Kang J. 2016. Toxic effects of ammonia exposure on growth performance, hematological parameters, and plasma components in rockfish, Sebastes schlegelii, during thermal stress. Fisheries and Aquatic Sciences, 19: 44–52.
Sobecka E. 2001. Changes in the iron leveling the organs and tissues of wells catfish, Silurs glanis L., Caused by nickel. Acta Ichthyologica et Piscatoria, 31(2): 127–143.
Soderberg R.W. 1985. Histopathology of rainbow trout, Salmo gairdneri Richardson, exposed to diurnally fluctuating unionized ammonia levels in staticwater ponds. Journal of Fish Diseases, 8(1): 57–64.
Stoskopf M.K. 1993. Fish Medicine. W.B. Saunders Co. Philadelphia. 882P.
Talas Z.S., Orun I., Ozdemir I., Erdogan K., Alkan A. and Yılmaz I. 2007. Antioxidative role of selenium against the toxic effect of heavy metals (Cd2+, Cr3+) on liver of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792). Fish Physiology and Biochemistry, 34: 217–222.
Thangam Y., Perumayee M., Jayaprakash S., Umavathi S. and Basheer S.K. 2014. Studies of ammonia toxicity on haematological parameters to freshwater fish Cyprinus carpio (common carp). International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 3(12): 535–542.
Tilak K.S., Lakshmi S.J. and Susan T.A. 2002. The toxicity of ammonia, nitrite and nitrate to the fish, Catla catla (Hamilton). Journal of Environmental Biology, 23: 147–149.
Turchini G.M., Mentasti T., Froyland L., Orban E., Caprino F., Moretti V.M. and Valfre F. 2003. Effects of alternative dietary lipid sources on performance, tissue chemical composition, mitochondrial fatty acid oxidation capabilities and sensory characteristics in brown trout. Aquaculture, 225(1-4): 251–267.
Verlhac V., Gabaudan J., Obach A., Schuep W. and Hole R. 1996. Influence of dietary glucan and vitamin C on non-specific and specific immune responses of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Aquaculture, 143(2): 123–133.‏
Wickins J.F. and Lee D.O.C. 2002. Candidates for cultivation. P: 70–97.‏ In: Wickins J.F. and Lee D.O.C. Crustacean Farming, Ranching and Culture.   Blackwell Science, UK.
Zhang J., Wang X. and Xu T. 2008. Elemental selenium at nano size (Nano-Se) as a potential chemopreventive agent with reduced risk of selenium toxicity: Comparison with se-methylselenocysteine in mice. Toxicological Sciences, 1: 52–22.
Zhou X., Wang Y., Gu Q. and Li W. 2009. Effects of different dietary selenium sources (selenium nanoparticle and selenomethionine) on growth performance, muscle composition and glutathione peroxidase enzyme activity of crucian carp (Carassius auratus gibelio). Aquaculture, 291: 78–81.