برخی خصوصیات تولیدمثلی صدف آنودونت (Anodonta cygnea) تالاب انزلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشکده آبزی‌پروری آبهای داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرانزلی، ایران

2 استاد موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 دانشیار پژوهشکده آبزی‌پروری آبهای داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرانزلی، ایران

4 کارشناس ارشد شیلات، پژوهشکده آبزی‌پروری آبهای داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرانزلی، ایران

5 دانشیار گروه شیلات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران

چکیده

صدف Anodonta cygnea از جمله دو کفه‌ای‌های آب شیرین ساکن اکوسیستم با اهمیت تالاب انزلی است که جمعیت آن به دلیل آلودگی و تخریب زیستگاه توسط دستکاری‌های انسانی، در معرض خطر نابودی قرار گرفته است. بنابراین مطالعه ویژگی‌های تولیدمثل این گونه جهت افزایش دانش پایه زیست‌شناختی برای برنامه‌ریزی‌های اقدامات مدیریتی حفاظت و احیای ذخایر گونه آنودونت در اکوسیستم تالاب، ضروری است. در مطالعه حاضر،  برخی از ویژگی‌های تولیدمثلی این گونه طی یک سال با استفاده از مطالعات میکروسکوپی و زیست‌سنجی مورد بررسی قرار گرفت. میانگین طول 1/0±6/10 سانتی‌متر، میانگین عرض 04/0±6 سانتی‌متر، میانگین ارتفاع 04/0±4 سانتی‌متر، میانگین وزن کل 3±132 گرم و میانگین سن 1/0±6 سال تعیین شد. در تمام صدف‌ها، دو جنس نر و ماده از هم مجزا بودند. دوشکلی جنسی ظاهری در آن‌ها وجود نداشت. فراوانی جنس ماده 5/1 برابر جنس نر بود. میانگین قطر بزرگ تخمک و اسپرم به ترتیب 1/8±95/139 و 26/0±5/4 میکرومتر و میانگین مساحت آن‌ها به ترتیب 4/1834±58/15255 و 16/1±1/9 میکرومتر مربع به دست آمد. میانگین هماوری مطلق 9/20621±6/107844 تعیین شد. گناد نر و ماده در فصل بهار (اردیبهشت و خرداد) و تابستان (تیر و مرداد) در مرحله توسعه قرار داشت. مرحله تخم‌ریزی در پاییز، مرحله پس از تخم‌ریزی در زمستان، تکامل نهایی لاروهای گلوشیدیا در دی ماه و رهاسازی آن‌ها از آبشش بین دی و اسفند اتفاق افتاد.

کلیدواژه‌ها


اشجع اردلان ا.، خوش­خو ربانی م .و معینی س. 1385 الف. مقایسه میزان فلزات سنگین Zn، Cu، Pb، Cd و Hg در آب، رسوبات و بافت نرم دوکفه­ای آنودونت تالاب انزلی در دو فصل پاییز و بهار 1384-1383. مجله پژوهش و سازندگی، 19(4): 113-104.
اشجع اردلان ا.، خوش­خو ربانی م. و معینی س. 1385 ب. تعیین ارزش غذایی دوکفه­ای Anodonta cygnea  در منطقه سلکه (تالاب انزلی) در دو فصل پاییز و بهار. مجله علمی شیلات ایران، 15(3): 22-9.
پروانه ا.، جمال زاد ف. و فلاح م. 1373. بررسی ویژگی­های زیستی و پراکنش صدف آنودونت در حوزه تالاب انزلی. گزارش نهایی پروژه. مرکز تحقیقات شیلات استان گیلان. 42ص.
زارع پ. و یونسزاده ب. 1388. بررسی رشد و ساختار سنی صدف Anodonta cygnea (Linea, 1876) در سه نهر منتهی به رودخانه پسیخان. مجله شیلات، 3(4): 72-63.
Allen D.C. and Vaughn C.C. 2011. Density and dependent biodiversity effects on physical habitat modification by freshwater bivalves. Ecology, 92: 1013–1019.
Barrington E.J.W. 1979. Invertebrate Structure and Function. John Wiley and Sons, USA. 765P.
Bauer G. 1994. The adaptive value of offspring size among freshwater mussels (Bivalvia; Unionoidea). Journal of Animal Ecology, 63(4): 933–944.
Biswas S.P. 1993. Manual of Methods in Fish Biology. South Asian Publishers, New Dehli. 157P.
Bloomer H.H. 1930. A note on the sex of Anodonta cygnea. Proceedings of the Malacological Society of London, 19: 10–14.
Bloomer H.H. 1934. On the sex, and sex-modification of the gill of Anodonta cygnea. Proceedings of the Malacological Society of London, 21: 21–28.
Bloomer H.H. 1940. Experiments on selffertilization in Anodonta cygnea (L.). Proceedings of the Malacological Society of London, 24: 113–121.
Chojnacki J.C., Rosinska B., Rudkiewicz J. and Smoła M. 2011. Biometrics of the swan mussel Anodonta cygnea. Polish Journal of Environmental Studies, 20(1): 225–230.
Eskandari S., Mozdarani H., Mashinchian Moradi A. and Shahhosseiny M.H. 2012. Cytogenetic damage induced by crude oil in Anodonta cygnea (Mollusca, Bivalvia) assessed by the comet assay and micronucleus test. International Journal of Marine Science and Engineering, 2(4): 215–224.
Fabious A., Huveta A., Le Souchua P., Le Pennec M. and Pouvreau S. 2005. Temperature and photoperiod drive Crassostrea gigas reproductive internal clock. Aquaculture, 250: 558–470.
Galhano M.H. and Silva M.T.F. 1983. The reproductive cycle of Anodonta cygnea L. from the Mira lagoon (Portugal). Publicacoes do Instituto de Zoologia Dr. Augusto Nobre, 179: 1–5.
Heard W.H. 1975. Sexuality and other aspects of reproduction in Anodonta (Pelecypoda: Unionidae). Malacologia, 15: 81–103.
Hinzmann M., Lopes-Lima M., Teixeira A., Varandas S., Sousa R., Lopes A., Froufe E. and Machado J. 2013. Reproductive cycle and strategy of Anodonta anatina (L., 1758): Notes on hermaphroditism. Journal of Experimental Zoology, 9999: 1–13.
Kat P.W. 1983. Sexual selection and simultaneous hermaphroditism among the Unionidae (Bivalvia: Unionidae). Journal of Zoology, 201: 395–416.
Kotpal R.L. 2001. Mollusca. Rastogi Publications. India. 240P.
Lillie F.R. 1895. Embryology of the Unionidae. A study in cell lineage. Journal of Morphology, 10: 1–100.
Lima P., Monteiro S.M., Sousa M. and Machado J. 2012.  A histological study of oogenesis in the freshwater mussel Anodonta cygnea (Linnaeus, 1758) in Mira Lagoon, Portugal. Malacologia, 55(2): 251–261.
Lopes-Lima M. 2014. Anodonta cygnea. The IUCN red list of threatened Species 2014. From http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.20141.RLTS.T156066A21400900.en.
Lopes-Lima M., Burlakova L.E., Karatayev A.Y. Mehler K., Seddon M. and Sousa R. 2018. Conservation of freshwater bivalves at the global scale: Diversity, threats and research needs. Hydrobiologia, 810: 1–14.
Lydeard C., Cowie R.H. and Bogan A.E. 2004. The global decline of non-marine mollusks. Bio Science, 54: 321–330.
MacDonald B.A. and Thompson R.J. 1985. Influence of temperature and food availability on the ecological energetics of the giant scallop Placopecten magellanicus. II. Reproductive output and total production. Marine Ecology Program Series, 25: 295–303.
Mousazadeh R., Ghaffarzadeh H., Nouri J., Gharagozlou A. and Farahpour M. 2015. Land use change detection and impact assessment in Anzali international coastal wetland using multi-temporal satellite images. Environmental Monitoring and Assessment, 187(12): 776–787.
Needham J. 1930. On the penetration of marine organisms into freshwater. Biologisches Zentralblatt, 50: 504–509.
Neves R.J., Bogan A.E., Williams J.D., Ahlstedt S.A. and Hartfield P.W. 1997. Status of aquatic mollusks in the southeastern United States a downward spiral of diversity. P: 45–86. In: Benz G.W. and Collins D.E. (Eds.). Aquatic Fauna in Peril: The Southeastern Perspective. Southeast Aquatic Research Institute, USA. 
Pearse J.S., McClintock J.B. and Bosch I. 1991. Reproduction of Antarctic benthic marine invertebrates, modes, and timing. American Zoologist, 31: 65–80.
Pourang N., Richardson C.A. and Mortazavi M.S. 2010. Heavy metal concentrations in the soft tissues of swan mussel (Anodonta cygnea) and surficial sediments from Anzali wetland, Iran. Environmental Monitoring and Assessment, 163(1-4): 195–213.
Rocha E. and Azevedo C. 1990. Ultrastractural study of the spermatogenesis of Anodonta cygnea. Invertebrate Reproduction Development, 18(3): 169–176.
Salimi L., Jamili S., Motalebi A., Eghtesadi-Araghi P., Rabbani M. and Rostami-Beshman M. 2009. Morphological characterization and size of hemocytes in Anodonta cygnea. Journal of Invertebrate Pathology, 10: 81–85.
Sarikhani L. and Javanshir A. 2010. Evaluation of bivalve (Anodonta Cygnea) in filtration of nitrogen and phosphorus compounds. Journal of Environmental Studies, 36(55): 34–36.
Simberloff D. 2012. Sustainability of biodiversity under global changes, with particular reference to biological invasions. P: 139–157. In: Weinstein M.P. and Turner R.E. (Eds.). Sustainability Science: The Emerging Paradigm and the Urban Environment. Springer, USA.
Sousa R., Varandas S., Cortes R., Teixeira A., Lopes Lima M., Machado J. and Guilhermino L. 2012. Massive die-offs of freshwater bivalves as resource pulses. International Journal of Limnology, 48: 105–112.
Sterki V. 1898a. Some observations on the genital organs of Unionidae, with reference to classification. Nautilus, 12: 18–21.
Sterki V. 1898b. Anodonta imbecilis [sic], hermaphroditic. Nautilus, 12: 87–88.
Van Der Schalie H. 1966. Hermaphroditism among North American freshwater mussels. Malacologia, 5: 77–78.
Vaughn C.C. 2010. Biodiversity losses and ecosystem function in freshwaters: Emerging conclusions and research directions. Bio Science, 60: 25–35.