تاثیر مکمل خوراکی آویشن شیرازی (Zataria multiflora) و زنجبیل (Zingiber officinale) بر عملکرد رشد، ایمنی و فراسنجه‌های خونی ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد تکثیر و پرورش آبزیان، گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران

2 دانشیار گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران

3 استادیار گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران

چکیده

مطالعه حاضر به منظور بررسی تاثیر مکمل خوراکی اسانس آویشن شیرازی (Zataria multiflora) و پودر زنجبیل (Zingiber officinale) بر عملکرد رشد، ایمنی و فراسنجه‌های خونی ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) صورت گرفت. ماهیانی کپور معمولی با میانگین وزنی و طولی به ترتیب  58/0±08/107 گرم و 08/0±01/20 سانتی‌متر به مدت 35 روز تحت آزمایش تغذیه شدند. 3 تیمار آزمایشی با سه تکرار شامل گروه شاهد (تیمار 1)، اسانس آویش شیرازی (تیمار 2) و پودر زنجبیل (تیمار 3) هر کدام با غلظت 10 گرم به ازای هر کیلوگرم جیره در نظر گرفته شد. شاخص­های رشد و کارایی تغذیه، شاخص‌های خون‌شناسی، ایمنی غیراختصاصی و آنزیم‌های گوارشی اندازه‌گیری شد. نتایج به دست آمده نشان داد که وزن نهایی ماهی، نرخ رشد ویژه، کارایی تبدیل غذایی و نسبت کارایی پروتئین و چربی اختلاف معنی‌داری را در بین تیمارهای آزمایشی نشان داد (05/0>P). کمترین مقدار ضریب تبدیل غذایی در تیمار تغذیه شده با پودر زنجبیل به دست آمد که برابر با 38/1 بود (05/0>P). بالاترین مقدار آنزیم‌های‌ پروتئاز و لیپاز در تیمار حاوی پودر زنجبیل به دست آمد که در مقایسه با گروه شاهد اختلاف معنی‌داری داشت (05/0>P). بالاترین مقدار هموگلوبین خون ماهی کپور در تیمار حاوی پودر زنجبیل به دست آمد که در مقایسه با تیمار شاهد اختلاف آماری معنی‌داری داشت (05/0>P). همچنین درصد هماتوکریت خون در تمام تیمارهای آزمایشی کمتر از تیمار شاهد بود (05/0>P). طبق یافته‌های این مطالعه می‌توان نتیجه گرفت عملکرد پودر زنجبیل در مقایسه با آویشن شیرازی بر شاخص‌های رشد و خونی مثبت و معنی­دار بود.

کلیدواژه‌ها


اﺧﺘﻴﺎرزاده ح.، آﺧﻮﻧﺪزاده بستی ا.،  میثاقی ع.، اﺑﺮاﻫﻴﻢ‌زاده ح.، ﻣﻮﺳﻮی ع.، ﺑﻜﺎﻳﻲ س.، ﻃﺎﻫﺮﺧﺎﻧﻲ پ.، عباس‌زاده س.، خنجری ع.، ﻧﻌﻤﺘﻲ غ. و صادقی س. 1390. اﺛﺮ اﺳﺎﻧﺲ آوﻳﺸﻦ ﺷﻴﺮازی (Listeria momocytogenes) ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﻟﻴﺴﺘﺮﻳﺎ ﻣﻨﻮﺳﺎﻳﺘﻮژﻧﺰ در ﻣﺎﻫﻲ ﺷﻮر. فصلنامه گیاهان دارویی، 10(4): 96-89.
امیری ح.ر.، محمدی م.، سعادتمند س. و طاهری 1. 1394. ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ اﺳﺎﻧﺲ ﮔﻴﺎه زﻧﺠﺒﻴﻞ و ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮات آﻧﺘﻲ‌اﻛﺴﻴﺪاﻧﺘﻲ و ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ آن. فصلنامه گیاهان دارویی، 15(2): 98-89.
بهشتی ن.، یگانه س. و عادل م. 1398. مقایسه اثر بیهوش کننده اسانس اسطوخدوس (Lavandula angustifolia) با اسانس گل میخک (Eugenia caryophyllata) بر برخی شاخص‌های خونی  و بیوشیمیایی سرم در ماهی جوان کپور معمولی (Cyprinus carpio). مجله علمی شیلات ایران، 27(4): 122-107.
رمضان‌پور س.، اردستانی ف. و اسداله‌زاده م.ج. 1395. اثرترکیبی اسانس آویشن شیرازی (Zataria multiflora)، برگ‌بو (Laurus nobilis) و بابونه (Chamaemelum nobile) بر باکتری اشریشیاکلی پاتوژن و تعیین فرمولاسیون بهینه آن با استفاده از روش آماری کسری از فاکتوریل کامل. دو ماهنامه میکروب‌شناسی پزشکی، 10(2): 62-53.
زارعی نوذری ع.، قلی‌پور کنعانی ح.، جعفریان ح. و هرسیج م. 1399. بررسی تاثیر اسانس آویشن شیرازی، پودر زنجبیل بصورت مجزا بر شاخص‌های رشد، ایمنی و مقاومت بچه ماهیان قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss) در مواجهه با باکتری یرسینیا راکری (Yersinia ruckeri). فصلنامه عملی پژوهشی محیط زیست جانوری، 12(3): 293-283.
سپیدنامه م. 1394. مقایسه استفاده خوراکی از آویشن شیرازی  و ویتامین (E) بر کپور معمولی (Cyprinus carpio) در مواجه با کادمیوم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی خاتم‌ الانبیاء (ص). 126ص.
صادقیان م.س.، محسنی م.، نعمت‌دوست حقی ب. و باقری د. 1395. مقایسه بهبود شاخص‎های رشد ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio L) در نتیجه تجویز آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss) و ویتامین E خوراکی. مجله پژوهش‌های جانوری، 29(2): 204-195.
ظهیری ف.، ایمانپور م.ر.، حاجی مرادلو ع.م. و حسینی‌فر س.ح. 1396. اثرات پودر زنجبیل (Zingiber officinale) بر رشد، برخی پارامترهای ایمنی موکوسی و پارامترهای خونی در بچه ماهی سفید دریای خزر Rutilus kutum (Kamensky, 1901). نشریه پژوهش‌های ماهی‌شناسی کاربردی، 5(1): 87-69.
عباسی قادیکلایی ح.، کمالی ا.ق.، سلطانی م. و شریفیان م. 1397. مطالعه مصرف کوتاه مدت پودر زنجبیل (Zingiber officinale) بر برخی شاخص‌های رشد ماهی کپور معمولی جوان در جیره تجاری. نشریه توسعه آبزی‌پروری، 12(1): 54-45.
عبدالمنافی م.، شعبانی ع. و صفری ر. 1399. تاثیر عصاره هیدروالکلی گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare) بر شاخص‌های رشد و بقای هر دو جنس نر و ماده ماهی گورخری (Danio rerio). فصلنامه فیزیولوژی و تکوین جانوری، 13(2): 25-13.
مطلبی ر.، هوشمند س.، شیران ب.، فلاحی ح. و رواش ر. 1397. ارزیابی و مقایسه کمیت و کیفیت ترکیبات مواد موثره گیاه دارویی (Zataria multiflora) و دو گونه از جنس Thymus در شرایط یکنواخت محیطی. نشریه اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی، 6(4): 68-55.
Ahmadifar E., Sheikhzadeh N., Roshanaei K., Dargahi N. and Faggio C. 2019. Can dietary ginger (Zingiber officinale) alter biochemical and immunological parameters and gene expression related to growth, immunity and antioxidant system in zebrafish (Danio rerio)? Aquaculture, 507: 341–348.
Aleksic V. and Knezevic P. 2014. Antimicrobial and antioxidative activity of extracts and essential oils of Myrtus communis L. Microbiological Research, 169(4): 240–254.
Arulvasu C., Mani K., Chandhirasekar D., Prabhu D. and Sivagnanam S. 2013. Effect of dietary administration of Zingiber officinale on growth, survival and immune response of Indian major carp, Catla catla (Ham.). International Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences, 5(2): 108–115.
Bajer P.G. and Sorensen P.W. 2015. Effects of common carp on phosphorus concentrations, waterclarity, and vegetation density: A whole system experiment in a thermally stratified lake. Hydrobiologia, 746: 303–311.
Bani A. and Haghi Vayghan A. 2011. Temporal variations in haematological and biochemical indices of the Caspian kutum (Rutilus frisii kutum). Ichthyological Research, 58(2): 126–133.
Barkhori-Mehni S., Khanzadi S., Hashemi M. and Azizzadeh M. 2107. Antibacterial activity of Zataria multiflora Boiss essential oil against some fish spoilage bacteria. Journal of Human, Environment and Health Promotio, 2(4): 220–225.
Chang Y.P., Liu C.H., Wu C.C., Chiang C.M., Lian J.L. and Hsieh S.L. 2012. Dietary administration of zingerone to enhance growth, non-specific immune response, and resistance to Vibrio alginolyticus in pacific white shrimp (Litopenaeus vannamei) juveniles. Fish and Shell fish Immunology, 32: 284–290.
Chitsaz H., Oraji H., Keramat Amirkolaie A. and Akrami A. 2018. Effect of garlic peel on haematological, biochemical and digestive enzyme activity in beluga juvenile (Huso huso). Iranian Journal of Aquatic Animal Health, 4(1): 13–28.
Cristea V., Antache A., Grecu I., Docan A., Dediu L. and Mocanu M.C. 2012. The use of phytobiotics in aquaculture. Lucrări Ştiinţifice- Seria Zootehnie, 57: 250–255.
Dasa S., Mishraa B., Gill A.K., Ashrafa S., Singha A.K., Sinhaa M., Sharmaa S., Xessb I., Dalala K., Singha T.P. and Deya S.H. 2011. Isolation and characterization of novel protein with anti-fungal and anti-inflammatory properties from Aloe vera leaf gel. International Journal of Biological Macromolecules, 48: 38–43.
Drobkin D.R. 1945. Crystallographic and optical properties of human hemoglobin: Proposal for standardization of hemoglobin. American Journal of Medical Science, 209: 268–270.
Ebrahimi E., Tangestani R., Alizadeh Dughikolaei E. and Zare P.  2012. Effect of garlic (Allium sativum) essential oil on growth parameters, feeding and body composition of juvenile beluga (Huso huso). Journal of Marine Science and Technology, 11(4): 209–216.
Ellis A. 1990. Lysozyme assay. P: 101–103. In: Stolen J.S., Fletcher T.C., Anderson D.P., Robertson B.S. and Van Muisvinkel W.R. (Eds.). Techniques in Fish Immunology. SOS Publications, USA.
Gisbert E., Gimenez G., Fernandez I., Kotzamanis Y. and Estevez A. 2009. Development of digestive enzymes in common dentex, Dentex dentex during early ontogeny. Aquaculture, 287: 381–387.
Habeeb F., Stables G., Bradbury F., Nong S., Cameron P. and Plevin R. 2007. The inner gel component of Aloe vera suppresses bacterial-induced pro-inflammatory cytokines from human immune cells. Methods, 42: 388–393.
Haghighi M. and Sharif Rohani M. 2013. The effects of powdered ginger (Zingiber officinale) on the haematological and immunological parameters of rainbow trout Oncorhynchus mykiss. Journal of Medicinal Plant and Herbal Therapy Research, 1: 8–12.
Hoseinifar S.H., Mirvaghefi A., Merrifield D.L., Mojazi Amiri B., Yelghi S. and Darvish Bastami K. 2011. The study of some haematological and serum biochemical parameters of juvenile beluga (Huso huso) fed oligofructose. Fish Physiology and Biochemistry, 37: 91–96.
Hoston A.H. 1990. Blood and circulation. P: 273–335. In: Shreck C.B. and Moyle P.B. (Eds.). Methods for Fish Biology. American Fisheries Society, USA.
Iijima N., Tanaka S. and Ota Y. 1998. Purification and characterization of bile salt-activated lipase from the hepatopancreas of red sea bream, Pagrus major. Fish Physiology and Biochemistry, 18: 59–69.
Inoue L.A.K.A., Oliveira Maciel P., Gusmao Affonso E., De Lima Boijink C. and Tavares-Dias M. 2016. Growth, parasitic infection and hematology in Colossoma macropomum Cuvier, 1818 fed diets containing Allium sativum. Journal of Applied Ichthyology, 32: 901–905.
Jafarinejad R., Gharaei A. and Mirdar Hajirani J. 2020. Dietary ginger improve growth performance, blood parameters, antioxidant capacity and gene expression in Cyprinus carpio.  Iranian Journal of Fisheries Sciences, 19(3): 1237–1252.
Jang I.S., Ko Y.H., Kang S.Y. and Lee C.Y. 2007. Effects of a commercial essential oil on growth performance, digestive enzyme activity and intestinal microflora population in broiler chickens. Animal Feed Science and Technology, 134: 304–315.
Lee D.H., Lim S.R., Han J.J., Lee S.W., Ra C.S. and Kim J.D. 2014. Effect of dietary garlic powder on growth, feed utilization and whole body composition changes in fingerling starlet sturgeon, Acipenser ruthenus. Asian-Australasian Journal of Animal Sciences, 27(9): 1303–1310.
Li S.W., Yang T.C. and Lai C.C. 2014. Antiviral activity of Aloe-emodin against in fluenza a virus via galectin-3 up-regulation. European Journal of Pharmacology, 27: 125–132.
Lowry O.H., Rosebrough N.J., Farr A.L. and Randall R.J. 1952. Protein measurement with folin phenol reagent. Biological Chemistry, 2: 193–256.
Luo G., Xu J., Teng Y., Ding C. and Yan B. 2010. Effects of dietary lipid levels on the growth, digestive enzyme, feed utilization and fatty acid composition of Japanese sea bass (Lateolabrax japonicus) reared in freshwater. Aquaculture Research, 41: 210–219.
Mabrouk H.A., Labib E.M.H. and Zaki M.A. 2011. Response of Nile tilapia (Oreochromis niloticus) fingerlings to different replacement levels of fish meal with soybean meal using garlic and onion. Journal Aquaculture Nutrition, 14: 90–101.
Manoppo H., Kolopita M.E.F. and Malatunduh R. 2016. Growth promoter effect of garlic (Allium sativum) on carp (Cyprinus carpio L). International Journal of PharmTech Research, 9(4): 283–288.
Natasya-Ain R., Eirna-Liza N., Jasmin M.A. and Karim M. 2018. Antibacterial activity of garlic extracts on fish pathogenic bacteria. Journal of Environmental Biology, 29: 808–812.
Nya E.J. and Austin B. 2009. Use of dietary ginger, (Zingiber officinale Roscoe), as an immunostimulant to control Aeromonas hydrophila infections in rainbow trout, (Oncorhynchus mykiss, Walbaum). Journal of Fish Diseases, 32: 971–977.
Pilevar Z., Hosseini H., Abdollahzadeh E., Shojaee-Aliabadi S., Tajedin E., Yousefi M., Bahrami A. and Karimian Khosroshahi N. 2020. Effect of Zataria multiflora Boiss. Essential oil, time, and temperature on the expression of Listeria monocytogenes virulence genes in broth and minced rainbow trout. Food Control, 109: 1–9 (106863).
Rahman M.M. 2016. Role of common carp (Cyprinus carpio) in aquaculture production system. Frontiers in Life Science, 8: 399–410.
Rehulka J. 2002. Aeromonas causes severe skin lesions in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss): Clinical pathology, haematology, and biochemistry. Acta Veterinaria Brno, 71: 351–360.
Sahoo P.K., Mohanty J. and Mukherjee S.C. 1999. The three imuunomodulators on haemotological parameters and immunity level in rohu (Labeo rohita) fingerlings. Journal of Aquaculture in the Tropics, 14: 127–135.
Samavat Z., Shamsaie Mehrgan M., Jamili S.H., Soltani M. and Hosseini Shekarabi S.P. 2019. Determination of grapefruit (Citrus paradisi) peel extract bio‐active substances and its application in Caspian white fish (Rutilus frisii kutum) diet: Growth, haemato‐biochemical parameters and intestinal morphology. Aquaculture Resreach, 50(9): 2496–2504.
Satheeshkumar P., Ananthan G., Senthil Kumar D. and Jagadeesan L. 2011. Haematology and biochemical parameters of different feeding behaviour of teleost fishes from Vellar estuary, India. Comparative Clinical Pathology, 21: 1187–1191.
Shubha Ratna S. 2017. Effect of herbs and herbal products feed supplements on growth in fishes: A review. Nepal Journal of Biotechnology, 5(1): 58–63.
Subramanian S., MacKinnon S.L. and Ross N.W. 2007. A comparative study on innate immune parameters in the epidermal mucus of various fish species. Comparative Biochemistry and Physiology, 148(3): 256–263.
Sunyer A. and Tort E. 1995. Natural hemolytic and bactericidal activities of sea bream Sparus aurata serum are effected by the alternative complement pathway. Veterinary Immunology and Immunopathology, 45(3-4): 333–345.
Thanikachalam K., Kasi M. and Rathinam X. 2010. Effect of garlic peel on growth, haematological parameters and disease resistance against Aeromonas hydrophila in African catfish Clarias gariepinus (Bloch) fingerlings. Asian Pacific Journal of Tropical Medicine, 3(8): 614–618.
Walter H. 1984. Proteinases methods with hemoglobin, casein and azocoll as substrates. P: 270–277. In: Bergmeyer H.U. (Ed.). Methods of Enzymatic Analysis, Vol. V. Verlag Chemie, Germany.
Zhou X., Li M., Abbas K. and Wang W. 2009. Comparison of haematology and serum biochemistry of cultured and wild dojo loach (Misgurnus anguillicaudatus). Fish Physiology and Biochemistry, 35(3): 435–441.