امروزه سیستم تولیدمثلی ماهیان به عنوان یک مدل با ارزش جهت بررسی اثرات قابل ملاحظه ترکیبات
برهمزننده اندوکرینی مورد توجه است. این مطالعه نیز به اثرات هیستوپاتولوژیکی نفتالن و بوتاکلر بر بافت گناد
نر و ماده ماهی حوض به عنوان مدل زنده مناسب میپردازد. بدین منظور ماهیان سالم از مرکز پرورش ماهی
تهیه شده، پس از یک هفته سازگاری با شرایط آزمایشگاهی، به مدت 15 روز در معرض نفتالن به میزان
0/28 قرار داده شدند. سپس بافت بیضه و تخمدان در بوئن فیکس μL/L 200 و بوتاکلر ٪ 60 به میزان μg/L
شد و پس از طی مراحل معمول بافتشناسی، از آنها برشهای 6 میکرونی تهیه و به روش هماتوکسیلین
ائوزین رنگآمیزی شد. مهمترین تغییرات قابل مشاهده در بافت بیضه شامل دژنره شدن سلولهای زاینده، تکثیر
و هیپرتروفی سلولهای سرتولی، توسعه بافت همبند و فیبروزه شدن بافت بیضه، ممانعت از توسعه لولههای
اسپرمساز، مشاهده لولههای منیساز پر از اسپرمهای رسیده (در تیمار نفتالن) و لولههای منیساز فاقد اسپرم (در
تیمار بوتاکلر). این علائم به طور عمده در گروه شاهد مشاهده نشدند. مشاهدات میکروسکوپ نوری نشان داد که
در تخمدان نمونههای شاهد، اووسیتهای مراحل پیشزردهسازی و کورتیکال قشری به نسبت تقریبا برابر وجود
داشت، اما در تیمار نفتالن بیشتر اووسیتهای تخمدان در مرحله پیشزردهسازی قرار داشتند و هنوز وارد مرحله
بعدی نشده بودند. در تیمار بوتاکلر بخش اعظم اووسیتها در مرحله دورهستکی و کورتیکال قشری قرار داشتند.
در مجموع میتوان بیان کرد که برهمزنندههای اندوکرینی توانایی تغییر در مراحل مختلف رشد گناد و مراحل
تکوینی گامت ماهی نر و ماده را دارند.
)