بررسی عوامل موثر بر تغییرات تنوع هاپلوتیپی جنس Baetis در نواحی بالادست رودخانه گاماسیاب با ژن سیتوکروم اکسیداز I

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

10.22124/japb.2022.22483.1469

چکیده

در این مطالعه تغییرات تنوع هاپلوتیپی لارو جنس Baetis از راسته Ephemeroptera و عوامل موثر بر آن در نواحی بالادست رودخانه گاماسیاب مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور نمونه‌برداری از درشت‌بی‌مهرگان کفزی از چهار ایستگاه به فاصله 500 متر با سه تکرار از طرفین و قسمت میانی رودخانه در چهار فصل توسط نمونه‌بردار سوربر انجام شد. سپس لاروهای Baetisها شناسایی و جداسازی شده، برای آزمایش‌های مولکولی آماده‌سازی شدند. پس از استخراج DNA، تکثیر ژن COI و توالی‌یابی، تنوع هاپلوتیپی Baetisها برای هر فصل در بین ایستگاه‌های مختلف  با نرم افزار MEGA 6.06 محاسبه شد. بررسی نمودارهای تنوع Baetis در ایستگاه‌های مختلف حاکی از کاهش تنوع ژنتیکی در ایستگاه 2 به عنوان آلوده‌ترین ایستگاه به دلیل وجود پساب کارگاه پرورش ماهی بود. بررسی اثر ایستگاه­ها بر شاخص‌های توالی نیز بیشترین مقادیر این شاخص‌ها را در ایستگاه اول نشان داد، اما کاهش آنها در ایستگاه‌های دیگر قابل ملاحظه و معنی­دار نبود. بنابراین می‌توان اثرآلودگی پساب را در کاهش تنوع این ماکروبنتوزها نادیده انگاشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


طیبی ل.، پورباقر ه. و فرحمند ح. 1397. بررسی پروفایل طولی تنوع ژنتیکی جنس Epeorus رودخانه گاماسیاب در فصول مختلف سال. فیزیولوژی و بیوتکنولوژی آبزیان، 6(4): 19-1.
Brown J.H., Ernest S.M., Parody J.M. and Haskell J.P. 2001. Regulation of diversity: Maintenance of species richness in changing environments. Oecologia, 126(3): 321–332.
Carapelli A., Lio P., Nardi F., Van Der Wath E. and Frati F. 2007. Phylogenetic analysis of     mitochondrial protein coding genes confirms the reciprocal paraphyly of Hexapoda and Crustacea. BMC Evolutionary Biology, Zoological Science, 25: 1139–1145.
Clark D.P. and Pazdernik N.J. 2009. Biotechnology: Applying the Genetic Revolution. Elsevier Academic Press, USA. 750P.
Clifford H.F. 1991. Aquatic invertebrates of Alberta: An illustrated guide. University of Alberta, Canada. 550P.
Dorigo U., Berard A. and Humbert J.F. 2002. Comparison of eukaryotic phytobenthic community composition in a polluted River by partial 18s rRNA gene cloning and sequencing. Microbial Ecology, 44: 372–380.
Gabadinho A., Ritschard G., Mueller N.S. and Studer M. 2011. Analyzing and visualizing state sequences in R with TraMineR. Journal of Statistical Software, 40(4): 1–37.
Guryev V., Makarevitch I., Blinov A. and Martin J. 2001. Phylogeny of the genus Chironomus (Diptera) inferred from DNA sequences of mitochondrial cytochrome b and cytochrome oxidase I. Molecular Phylogenetics and Evolution, 19(1): 9–21.
Herbert P.D., Cywinska A. and Ball S.L. 2003. Biological identifications through DNA barcodes. Proceedings of the Royal Society of London, Biological Sciences, 270(1512): 313–321.
Hughes J.M., Hillyer M. and Bunn S.E. 2003. Small‐scale patterns of genetic variation in the mayfly Bungona narilla (Ephemeroptera: Baetidae) in rainforest streams, south‐east Queensland. Freshwater Biology, 48(4): 709–717.
Janson S., Lonardi S. and Szpankowski W. 2004. On the average sequence complexity. Annual Symposium on Combinatorial Pattern Matching. P: 74–88.
Pennak R.W. 1953. Fresh-water Invertebrates of the United States. Ronald Press, USA. 769P.
Quigley M. 1977. Invertebrates of Streams and Rivers. Nene Collage, UK. 540P.
Skevington J. H., Kehlmaier C. and Stahls G. 2007. DNA barcoding: Mixed results for big-headed flies (Diptera: Pipunculidae). Zootaxa, 1423: 1–26.
Stahls G. and Savolainen E. 2008. Mt DNA COI barcodes reveal cryptic diversity in the Baetis vernus group (Ephemeroptera, Baetidae). Molecular Phylogenetics and Evolution, 46: 82–87.
Thorp J.H. and Covich A.P. 2009. Ecology and Classification of North American Freshwater Invertebrates. Academic Press, USA. 573P.
Usinger R.L. 1956. Aquatic Insects of California: With Keys to North American Genera and California Species. University of California Press, USA. 489P.
Varnosfaderani M.N., Ebrahimi E., Mirghaffary N. and Safyanian A. 2010. Biological assessment of the Zayandeh Rud River, Iran, using benthic macroinvertebrates. Limnologica, Ecology and Management of Inland Waters, 40(3): 226–232.