بررسی فعالیت ضدقارچی استروئیدهای استخراج شده از اسفنج Axinella sinoxea Alvarez & Hooper, 2009 از خلیج فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد شیلات، گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

2 استاد گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

3 استادیار پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران

4 دانشیار گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

10.22124/japb.2023.23777.1491

چکیده

یکی از مهم‌ترین متابولیت­های ثانویه اسفنج‌های دریایی، استروئیدها هستند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثرات ضدقارچی ترکیبات استروئیدی استخراج شده از اسفنج Axinella sinoxea از آب‌های اطراف جزیره لارک در خلیج ­فارس است. عصاره‌گیری از اسفنج­ها با استون انجام شد و جداسازی فرکشن‌ها توسط ستون کروماتوگرافی با سیلیکاژل توسط طیفی از حلال­ها با قطبیت‌های مختلف انجام شد. با استفاده از کروماتوگرافی لایه نازک و کروماتوگرافی گازی همراه با طیف‌سنجی جرمی، استروئیدها در فرکشن‌های استخراج شده از ستون سیلیکاژل شناسایی شدند. سپس خواص ضدقارچی فرکشن‌ها با روش رقت لوله‌ای به منظور تعیین کمترین غلظت مهار‌کنندگی و کمترین غلظت کشندگی بر قارچ Aspergillus fumigatus و مخمر Candida albicans بررسی شد. استروئیدهای شناسایی شده شامل ترکیباتی از Stigmasta، Ergosta، Cholest و Norgorgosta بودند که نتایج متفاوتی را در مهار رشد و کشتن سویه‌های قارچ و مخمر در غلظت‌های مختلف مورد آزمایش نشان دادند. ترکیب­های Stigmasta و Ergosta اثر ضد­قارچی بهتری نسبت به بقیه استروئیدها داشتند و Ergosta بهترین اثر مهارکنندگی و کشندگی را در مقایسه با استروئیدهای دیگر بر مخمر نشان داد. در مجموع، نتایج امیدوارکننده‌ای در ﻣﻮرد ﺧﻮاص ﺿﺪقارچی ترکیبات استروئیدی اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه از اﺳﻔﻨﺞ درﯾﺎﯾﯽ A. sinoxea به دست آمد که لزوم بررسی بیشتر ﺑﺮای تولید زیست‌­داروها را از ترکیبات زیست­فعال دریایی آشکار می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


 Aknin M., Gros E., Vacelet J., Kashman Y. and Gauvin-Bialecki A. 2010. Sterols from the Madagascar sponge Fascaplysinopsis sp. Marine Drugs, 8: 2961–2975. doi: 10.3390/ md8122961
Anuradha V., Byiu K., Emilda R., Aun G., Nair S.M., Chandramohanakumar N., Prashob Peter K.J., Gireesh Kumar T.J. and Vasunchara G. 2013. In silico biological activity of steroids from the marine
sponge Axinella carteri. Medicinal Chemistry Research, 22: 1142–1146. doi: 10.1007/s00044-012-0119-6
Blunt J.W., Copp B.R., Munro M.H.J., Northeote P.T. and Prinsep M.R. 2011. Marine natural products. Natural Product Reports, 28: 196–268. doi: 10.1039/C005001F
Datta D., Talapatra S.N. and Swarnakar S. 2015. Bioactive compounds from marine invertebrates for potential medicines- An overview. International Letters of Natural Sciences, 34: 42–61. doi: 10.56431/p-i22ej9
Duckworth A. 2009. Farming sponges to supply bioactive metabolites and bath sponges: A review. Journal of Marine Biotechnology, 11: 669–679. doi: 10.1007/s10126-009-9213-2
Galeano E. and Martinez A. 2007. Antimicrobial activity of marine sponges from Uraba Gulf, Colombian Caribbean region. Journal of Medical Mycology, 17(1): 21–24. doi: 10.1016/j. mycmed.2006.12.002
Gomes N.G., Dasari R., Chandra S., Kiss R. and Kornienko A. 2016. Marine invertebrate metabolites with anticancer activities: Solutions to the “supply problem”. Marine Drugs, 14(5): 1–39 (98). doi: 10.3390/md14050098
He W.F., Xue D.Q., Yao L.G., Li J., Liu H.L. and Guo U.V. 2016. A new bioactive steroidal ketone from the South China Sea sponge Xestospongia testudinaria. Journal of Asian Natural Products Research, 18(2): 195–199. doi: 10.1080/10286020.2015.1056521
Khakshoor M.S. and Pazooki J. 2014. Bactericidal and fungicidal activities of different crude extracts of Gelliodes carnosa (sponge, Persian Gulf). Iranian Journal of Fisheries Sciences, 13(3): 776–784. doi: 20.1001.1.15622916.2014. 13.3.20.4
Nazemi M., Motallebi A.A., Jamili S., Mashinchian A., Gavam Mostaavi P. and Ahmadzadeh O. 2013. Comparison of antifungal activities of semipolar- nonpolar secondary metabolites of Ircinia mutans extracts in two different seasons from Kish Island, Persian Gulf. Iranian Scientific Fisheries Journal, 22(1): 129–138.
Paula J.C.D., Desoti V.C., Sampiron E.G., Martins S.C., Ueda-Nakamura T., Ribeiro S.M., Bianco E.M., Silva S.D.O., Oliveira G.G. and Nakamura C.V. 2015. Trypanocidal activity of organic extracts from the Brazilian and Spanish marine sponges. Brazilian Journal of Pharmacognosy, 25: 651–656. doi: 10.1016/j.bjp.2015.08.011
Putra M.Y. and Hadi T. 2017. Chemical composition, anti-microbial, cytotoxic and anti-plasmodial activities of three sponges from Buton Islands, Indonesia. Indonesian Journal of Marine Sciences, 22(3): 147–154. doi: 10.14710/jis.%25v.%25i.%25Y. 551-563
Qaralleh H., Idid S., Saad S., Susanti D., Taher M. and Khleifat K. 2010. Antifungal and antibacterial activities of four Malaysian sponge species (Petrosiidae). Journal de Mycologie Medicale, 20(4): 315–320. doi: 10.1016/j. mycmed.2010.10.002
Salari Z., Sourinejad I., Nazemi M. and Yousefzadi M. 2017. Qualitative survey of the extracted saponin from the Persian Gulf sea cucumber Stichopus hermani. Aquatic Physiology and Biotechnology, 5(1): 21–35. doi: 10.22124/JAPB.2017.2327
Thakur N.L., Thakur A.N. and Muller W.E. 2005. Marine natural products in drug discovery. Natural Products Radiance, 4: 471–477.
Viegelmann C., Parker J., Ooi T., Clements C., Abbott G., Young L., Kennedy J., Dobson A.D.W. and Edrada-Ebel R. 2014. Isolation and Identification of antitrypanosomal and antimyco-bacterial active steroids from the sponge Haliclona simulans. Marine Drugs, 12(5): 2937–2952. doi: 10.3390/md12052937