بررسی بافت‌شناسی ساختار غدد جنسی در گونه مهاجم Sinanodonta woodiana گزارش شده در رسوبات رودخانه کارون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد زیست‌شناسی سلولی و تکوین، گروه زیست‌شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران

2 استادیار گروه زیست‌شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران

3 استاد گروه زیست‌شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران

4 دانشیار گروه زیست‌شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران

10.22124/japb.2023.25865.1518

چکیده

این پژوهش با هدف شناسایی و بررسی تخمک‌زایی و اسپرم‌زایی دوکفه‌ای‌های غالب رودخانه کارون به صورت فصلی انجام شد. دوکفه‌ای‌ها پس از صید و انتقال به آزمایشگاه، زیست‌سنجی شده و با استفاده از کتاب‌ها و کلیدهای شناسایی معتبر شناسایی شدند. غدد جنسی پس از تشریح و جداسازی و انجام مراحل پاساژ بافتی، مورد بررسی بافت‌شناسی قرار گرفتند. نتایج نشان دهنده وجود گونه مهاجم بیگانه Sinanodonta woodiana (صدف دوکفه‌ای از خانواده Unionidae) بود که برای نخستین بار و تنها در فصل بهار از رسوبات گلی رودخانه کارون جداسازی و شناسایی شد. نتایج مطالعات بافت‌شناسی غدد جنسی نشان داد که افراد این گونه جدا جنس بودند. تخمدان از نوع ناهمزمان و در مرحله زرده‌زایی بود، زیرا در هر زمان انواع سلول‌های جنسی ماده (اووگونی، تخمک‌های پیش‌زرده‌سازی، تخمک‌های زرده‌سازی) در تخمدان‌ها قابل مشاهده بود. همچنین به دلیل وجود تعداد فراوان اسپرم در حفره مرکزی فولیکول‌های بیضه، اسپرم‌زایی شدید و گناد نر در این فصل توسعه یافته و بالغ به نظر می‌رسید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Bancroft J.D. and Gamble M. 2002. Theory and Practice of Histological Techniques. Churchill Livingstone, UK. 744P.
Bauer G. 1987. Reproductive strategy of the freshwater pearl mussel Margaritifera margaritifera. The Journal of Animal Ecology, 56(2): 691–704.
Bogan A.E., Al-Fanharawi A.A. and Lopes-Lima M. 2021. First record of Sinanodonta woodiana and report for freshwater bivalves from Iraq (Mollusca: Bivalvia: Unionidae). Ecologica Montenegrina, 46: 52–60. doi: 10.3 7828/em.2021.46.2
Bolotov I.N., Bespalaya Y.V., Gofarov M.Y., Kondakov A.V., Konopleva E.S. and Vikhrev I.V. 2016. Spreading of the Chines pond mussel, Sinanodonta woodiana, across Wallacea: One or more lineages invade tropical islands and Europe. Biochemical Systematics and Ecology, 67: 58–64. doi: 10.1016/j.bse.2016.05.018
Cao Y.L., Liu X.J., Wu R.W., Xue T.T., Li L., Zhou C.H., Ouyang S. and Wu X.P. 2018. Conservation of the endangered freshwater mussel Solenaia carinata (Bivalvia, Unionidae) in China. Nature Conservation, 26: 33–53. doi: 10.3897/natureconversati on.26.25334
Cek S. and Sereflisan H. 2011. The gametogenic cycle of Leguminaia whaetleyi (Lea, 1862) in lake Golbasi, Turkey (Bivalvia: Unionidae). Journal of Experimental Zoology (A), 315(1): 30–40. doi: 10.1002/jez.648
Chumnanpuen P., Kovitvadhi U., Chatchavalvanich K., Thongpan A. and Kovitvadhi S. 2011. Morphological development of glochidia in artificial media through early juvenile of freshwater pearl mussel, Hyriopsis (Hyriopsis) bialatus Simpson, 1900. Invertebrate Reproduction and Development, 55(1): 40–52.‏ doi: 10.1080/07924259.548643
Douda K., Vrtilek M., Slavik O. and Rechard M. 2012. The role of host specificity in explaining the invasion success of the freshwater mussel Anodonta woodiana in Europe. Biological Invasions. 14: 127–137. doi: 10.1007/s10530-011-9989-7
Gosling E. 2003. Bivalve Molluscs: Biology, Ecology and Culture. Blackwell Publishing, England. 443P. doi: 10.1002/9780470995532
Graf D.L. 2010. Funeral for the Nouvelle Ecole-iana generic names introduced for freshwater mussels (Mollusca: Bivalvia: Unionoida). Proceedings of the Academy of Natural Science, 159: 1–23. doi: 10.1635/053.159.0101
Graf D.L. and Cummings K.S. 2021. A ‘big data’ approach to global freshwater mussel diversity (Bivalvia: Unionoida), with an updated checklist of genera and species. Journal of Molluscan Studies, 87(1): 1–36 (eyaa034). doi: 10.1093/mollus/eyaa034
Hliwa P., Zdanowski B., Dietrich G.J., Andronowska A., Krol J. and Ciereszko A. 2015. Temporal changes in gametogenesis of the invasive Chinese pond mussel Sinanodonta woodiana (Lea, 1834) (Bivalvia: Unionidae) from the Konin lakes system (Central Poland). Folia Biologica, 63(3): 175–185. doi: 10.3409/fb63_3.175
Howard J. and Cuffey K.M. 2006. The functional role of native freshwater mussels in the fluvial benthic environment. Freshwater Biology, 51(3): 460–474. doi: 10.11 11/j.1365-2427.2005.01507.x
Kinzelbach R. 1989. Freshwater mussels (genus Anodonta) from Anatolia and adjacent areas (Bivalvia, Unionidae). Zoology in the Middle East, 3(1): 59–72. doi: 10.1080/09397140
Labecka A.M. and Domagala J. 2018. Continuous reproduction of Sinanodonta woodiana (Lea, 1824) females: An invasive mussel species in a female-biased population. Hydrobiologia, 810(1): 57–76. doi: 10.1007/s10750-016-283 5-2
Lee C.E. 1999. Rapid and repeated invasions of freshwater by the copepod Eurytemora affinis. Evolution, 53: 1423–1434.
Lopes-Lima M., Burlakova L.E., Karatayev A.Y., Mehler K., Seddon M. and Sousa R. 2018. Conservation of freshwater bivalves at the global scale: Diversity, threats and research needs. Hydrobiologia, 810(1): 1–14. doi: 10.1007/s10750-017-3486-7
Lopes-Lima M., Gurlek M.E., Kebapçi U., Şereflisan H., Yanik T., Mirzajani A., Neubert E., Prie V., Teixeira A., Gomes-Dos-Santos A., Barros-Garcia D., Bolotov I.N., Kondakov A.V., Vikhrev I.V., Yomilova A.A., Ozcan T., Altun A., Goncalves D.V., Bogan A.E. and Froufe E. 2021. Diversity, biogeography, evolutionary relationships, and conservation of Eastern Mediterranean freshwater mussels (Bivalvia: Unionidae). Molecular Phylogenetics and Evolution, 163: 1–21 (107261). doi: 10.1016/j.ymp ev.2021.107261
Park G.M. and Chung E.Y. 2004. Histological studies on hermaphroditism, gametogenesis and cyclic changes in the structures of marsupial gills of the introduced Asiatic clam, Corbicula fluminea, and the Korean clam, Corbicula leana. Journal of Shellfish Research, 23(1): 179–185.
Plaziat J.C. and Younis W.R. 2005. The modern environments   of Molluscs in southern Mesopotamia, Iraq: A guide to paleogeographical reconstructions of Quaternary fluvial, palustrine and marine deposits. Carnets de Geologie, 2005: 1–18 (CG2005-A01). doi: 10.4267/2042/1453
Sereflisan H., Cek S. and Sereflisan M. 2009. Histological studies on gametogenesis, hermaphroditism and the gametogenic cycle of Anodonta gabillotia pseudodopsis (Locard, 1883) in the Lake Golbasi, Turkey (Bivalvia: Unionidae). Journal of Shellfish Research, 28(2): 337–344. doi: 10.2 983/035.0280216
Sereflisan H., Cek S. and Sereflisan M. 2013. The reproductive cycle of Potomida littoralis (Cuvier, 1798) (Bivalvia: Unionidae) in Lake Golbasi, Turkey. Pakistan Journal of Zoology, 45(5): 1311–1319.
Soliman F.E., Moustafa A.Y., Ismail T.G. and Mohamed O.T. 2016. Reproductive cycle, gametogenesis and embryonic development of Nitia teretiuscula (Bivaliva: Unionidae), from the River Nile         at Sohag Governorate, Egypt. Egyptian Journal of Zoology, 66: 115–138. doi: 10.12816/0034713
Vaughn C.C. 2018. Ecosystem services provided by freshwater mussels. Hydrobiologia, 810(1): 1–13. doi: 10.1007/s10750-017-3139-x
Watters T. 1997. A synthesis and review of the expanding range of the Asian freshwater mussel Anodonta woodiana (Lea, 1834) (Bivalvia: Unionidae). Veliger, 40: 152–156.