گروه زیست‌شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور
چکیده
جهت بررسی غلظت کشندگی و اثرات نفروتوکسیک مخاط شقایق دریایی Stichodactyla sp.، از ماهی گورخری Danio rerio به عنوان مدل استفاده شد. شقایق فرشی از نواحی جزرومدی جزیره هرمز جمع‌آوری و پس از انجماد در تانک نیتروژن (دمای C˚160-) به آزمایشگاه منتقل و مخاط صفحه دهانی آن جداسازی شد. غلظت کشندگی (LC5096h) مخاط برای ماهی گورخری 03/175 میلی‌گرم در لیتر به دست آمد. سه غلظت (250، 500 و 1000 میلی‌گرم در لیتر) از مخاط تهیه و به آکواریوم‌های ماهی گورخری اضافه شد. سپس تغییرات بافتی کلیه در ماهیان تیمار شده بعد از تهیه لام و رنگ‌آمیزی، با استفاده از میکروسکوپ نوری بررسی شد. در غلظت 1000 میلی‌گرم در لیتر، ماهیان در کم‌تر از 2 ساعت تلف شد و آسیب‌های بافتی از جمله پرخونی، اتساع و نکروز کلاف گلومرولی و کاهش فضای بومن، تورم مویرگ‌های گلومرولی و ورود مایعات درون توبولی به فضای بینابینی دیده شد. ولی در دو غلظت 250 و 500 میلی‌گرم در لیتر مرگ و میری رخ نداد و کمی افزایش حجم در کلاف گلومرولی مشاهده شد. نتایج نشان داد که مخاط این شقایق دریایی با آسیب رساندن به نفرون‌ها باعث مرگ ماهی گورخری می‌شد، همچنین میزان و شدت این آسیب‌ها با افزایش غلظت مخاط، بیش‌تر می‌شد.
)