ارزیابی سمیت حاد نانوذرات دی‌اکسید تیتانیوم (TiO2 NPs) بر شاخص‌های خون‌شناسی ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) و ماهی کُلمه (Rutilus rutilus)

هدایتی, سید علی اکبر; دارابی تبار, فاطمه; احمدوند, شیدا; احمدوند, شراره

ارزیابی سمیت حاد نانوذرات دی‌اکسید تیتانیوم (TiO2 NPs) بر شاخص‌های خون‌شناسی ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) و ماهی کُلمه (Rutilus rutilus)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

² دانشجوی دکتری بوم‌شناسی آبزیان، دانشکده منابع طبیعی دریا، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

³ کارشناس ارشد تکثیر و پروش آبزیان، دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

با وجود گسترش نانوفناوری در صنایع مختلف، مطالعات در زمینه تعیین غلظت کشندگی نانوذرات برای ماهیان به حد کافی صورت نگرفته است. از این رو در پژوهش حاضر میزان سمیت نانو‌ذرات تیتانیوم (دی‌اکسید تیتانیوم) در بچه ماهیان کپور معمولی و کلمه مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این آزمایش 105 قطعه بچه ماهی کلمه و کپور معمولی به ترتیب با طول کل 57/0±46/5 سانتی‌متر و 30/0±36/7 سانتی‌متر در آکواریومهای 60 لیتری با سه تکرار به مدت 96 ساعت قرار داده شدند. طبق مقادیر LC₅₀ پس از انجام آزمایش‌ها، میزان سمیت نانوذرات تیتانیوم برای کپور معمولی و کُلمه به ترتیب 47/0±44/12523 و 96/1±37/8693 قسمت در میلیون به دست آمد. بعد از 7 روز قرارگیری ماهیان در معرض غلظت تحت کشنده نانوذرات دیاکسید تیتانیوم، از آن‌ها خونگیری شد. با مقایسه شاخص‌های خونی بچه ماهیان، در اغلب شاخصها اختلاف معنی‌داری مشاهده شد. میزان گلبول قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت در غلظت تحتکشنده نانو دی اکسید تیتانیوم نسبت به گروه شاهد کاهش معنیداری داشت (05/0>P). نتایج این مطالعه نشان داد که نانوذرات دی‌اکسید تیتانیوم می‌توانند اثر منفی بر پارامترهای خونی ماهی کپور معمولی و کلمه داشته باشند و باعث کاهش میزان گلبول قرمز و هموگلوبین در خون و در نهایت سبب مرگ ماهیان شوند.

کلیدواژه‌ها