اثر تنش‌های شوری و نور شدید بر وزن تر و برخی شاخص‌های بیوشیمیایی جلبک سبز Scenedesmus obliquus

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد زیست‌شناسی گیاهی، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

2 دانشیار گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

چکیده

در این مطالعه اثر تنش­های شوری و نور شدید بر وزن تر، مقادیر رنگدانه­های فتوسنتزی، پروتئین و کربوهیدرات در جلبک Scenedesmusمورد مطالعه قرار گرفت. به منظور تنش شوری از محیط کشت BG11 با غلظت­های 0،  100، 200 و 300 میلی­مولار کلرید سدیم استفاده شد و  برای تنش نور شدید جلبک­ها یک هفته بعد از واکشت، به مدت 0، 2، 4 و 6 روز در معرض شدت نور 114 میکرومول فوتون بر متر مربع در ثانیه قرار گرفتند. چهارده روز بعد از واکشت، وزن تر جلبک Scenedesmusتحت هر دو تنش کاهش یافت.  کمترین مقدار وزن تر، رنگدانه‌های فتوسنتزی، پروتئین و کربوهیدرات در غلظت 300 میلی­مولار سدیم کلرید و تیمار 6 روزه نور شدید و بیشترین آن در نمونه‌های شاهد مشاهده شد. محتوای کاروتنوئید کل هم به شدت تحت این تنش­ها کاهش یافت. بیشترین مقدار بتاکاروتن و لوتئین در نمونه­های شاهد و کمترین آن­ها در غلظت 300 میلی­مولار شوری و تیمار 6 روزه نور شدید مشاهده شد. محتوای آستاگزانتین در این تنش­ها افزایش یافت و در غلظت 300 میلی­مولار کلرید سدیم و همچنین تیمار 6 و 4 روزه نور شدید  بیشترین مقدار آستاگزانتین مشاهده شد. این نتایج نشان می­دهند که کلرید سدیم در غلظت­های اعمال شده و نیز تنش نور شدید در سطوح مختلف باعث کاهش قابل توجه رشد جلبک شد، ولی به همین نسبت مقدار آستاگزانتین را برای مقابله با این تنش‌ها افزایش داد. همچنین کاهش وزن و شاخص‌های دیگر نشان دهنده مقاومت پایین و عدم سازگاری این گونه جلبکی به شدت نور بالا و شوری زیاد است.

کلیدواژه‌ها


حلمی سرشت م.، سعادتمند س. و خاورینژاد ر. 1394. بررسی تاثیر شدت نور و pH بر میزان رشد، محتوای پروتئین و چربی در Spirulina platensis. مجله زیست‌شناسی کاربردی، 28(1): 50-37.
شریعتی م. و مددکار حقجو ر. 1397. بررسی اثر تنش شوری بر میزان بتاکاروتن و کلروفیل محتوایی جلبک تک سلولی دو نالیه لاسالینا (Dunaliella salina) جدا شده از مرداب گاوخونی اصفهان. مجله پژوهشی علوم پایه دانشگاه اصفهان، 14(2): 66-55.
فرامرزیم.، فروتنفر ح. و شکیباییم. 1389.  بیوتکنولوژی ریزجلبک­ها. انتشارات دانشگاه تهران. 293ص.
Allakhverdiev S.I., Sakamoto A., Nishiyama Y., Inaba M. and Murata N. 2000. Ionic and osmotic effects of NaCl induced inactivation of photosystems I and II in Synechococcus sp. Plant Physiology, 123: 1047–1056.
Astorga G. and Melendez L. 2010. Salinity effects on protein content, lipid peroxidation, pigments and proline in Paulownia imperialis (Siebold & Zuccarini) and Paulownia fortunei (Seemann & Hemsley) grown in vitro. Electronic Journal of Biotechnology, 13(5): 1–13.
Borowitzka M., Huisman J. and Osborn A. 1991. Culture of the astaxanthin- producing green alga Haematococcus pluvialis. Journal of Applied Phycology, 3: 295–304.
Bradford M.M. 1976. A rapid and sensitive for the quantitation of microgram quantitites of protein utilizing the principle of protein-dye binding. Analytical Biochemistry, 72: 248–254.
Britton G. 1995. Structure and properties of carotenoids in relation to function. Journal of Faseb, 9(15): 1551–1558.
Britton G., Liaaen-Jensen S. and Pfander H. 1998. Carotenoids: Biosynthesis and metabolism. Birkhauser Basel, Switzerland. 400P. 
Charioui I., Chikhaoui M., El Filali F., Abbassi M., Banaoui A. and Kaaya A. 2017. Production in cell biomass and carotenoids under the effect of a saline stress in        microalgae Dunaliella spp. isolated from Moroccan Saharian Saline. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 6(8): 286–294.
Dere S., Gunes T. and Sivaci R. 1998. Spectrophotometric determination of chlorophyll a, b and total carotenoid contents of some algal species using different      solvents. Journal of Botany, 22: 13–17.
Dubois M., Gilles K.A., Hamilton J.K., Rebers P.A. and Smith F. 1956. Phenol sulphuric acid method for total carbohydrate. Analytical Chemistry, 26: 350.
Faraloni C. and Torzillo G. 2017. Synthesis of antioxidant carotenoids in microalgae in response to physiological stress. P: 143–157. In: Cvetkovic D.J. and Nikolic G.S. (Eds.). Carotenoids. IntechOpen, UK.
Garbayo I., Cuaresma M., Vilchez C. and Vega M. 2000. Effect of abiotic stress on the production of lutein and β-carotene by Chlamydomonas acidophila. Process Biochemistry, 2: 111–119.
Goodwin T. and Britton G. 1988. Distribution and analysis of carotenoids. P: 61–132. In: Goodwin T.W. (Ed.). Plant Pigments. Academic Press, Cornwall.
Guerin M., Huntley M.E. and Olaizola M. 2003. Haematococ­cus astaxanthin: Applications for human health and nu­trition. Trend in Biotechnology, 21: 210–216.
Guillard R.R.L. 1975. Culture of phytoplankton for feeding marine invertebrates. P: 26–60. In: Smith W.L. and Chanley M.H. (Eds.). Culture of Marine Invertebrate Animals. Plenum Press, USA.
Harker M., Tsavalos A. and Young A. 1996. Factors responsible for astaxanthin formation in the chlorophyte Haematococcus pluvialis. Bioresource Technology, 55: 207–214.
Johnson J., Racusen D. and Bonner J. 1954. The metabolism of isoprenoid precursors in a plant system. National Academy of Sciences, 40(11): 1031–1037.
Kirrolia A., Bishnoia N. and Singh N. 2011. Salinity as a factor affecting the physiological and biochemical traits of Scenedesmus quadricauda. Journal of Algal Biomass Utilization, 2(4): 28–34.
Kumar P., Ramakritinan C.M. and Kumaraguru A.K. 2010. Solvent extraction and spectrophotometric determination of pigments of some algal species from the shore of Puthumadam, Southeast Coast of India. International Journal of Oceans and Oceanography, 4(1): 29–34.
Li Y., Miao F., Geng Y., Lu D., Zhang C. and Zeng M. 2012. Accurate quantification of astaxanthin from Haematococcus crude extract spectrophotometrically. ChineseJournal of Oceanology and Limnology, 30(4): 627–637.
Miki W. 1991. Biological functions and activities of animal carotenoids. Pure and Applied Chemistry, 63: 141–146.
Moein M. and Shariati M. 2011. Effect of salicylic acid and salt stress on growth (cell division), photosynthetic pigments and beta-carotene content of unicellular alga Dunaliella salina Teod. Iranian Journal of Biology, 23(5): 638–647.
Pocock T., Krol M. and Huner N. 2005. The determination and quantification of photosynthetic pigments by reverse phase high-performance liquid chromatography, thin-layer chromatography, and spectrophotometry. Methods in Molecular Biology, 274: 137–148.
Qin S., Liu G. and Hu Z. 2008. The accumulation and metabolism of astaxanthin in Scenedesmus obliquus (Chlorophyceae). Process Biochemistry, 43: 795–802.
Ranga Rao A., Dayananda C., Sarada R., Shamala T.R. and Ravishankar G.A. 2007. Effect of salinity on growth of green alga Botryococcus braunii and its constituents. Bioresource Technology, 98: 560–556.
Rise M., Cohen E., Vishkautsan M., Cojocaru M., Gottlieb H.E., and Arad S.M. 1994. Accumulation of secondary carotenoids in Chlorella zofingiensis. Journal of Plant Physiology, 144: 287–292.
Sanda O., Cosmin S. and Teodor R. 2012. Influence of high light intensity on the cells of cyanobacteria Anabaena variabilis sp. atcc 29413. Journal of Plant Development, 19: 23–28.
Sarada R., Tripathi U. and Ravishankar G.A. 2002. Influence of stress on astaxanthin production in Haematococcus pluvialis grown under different culture conditions. Process Biochemistry, 37: 623–627.
Solovchenko A.E. 2013. Physiology and adaptive significance of secondary carotenogenesis. Russian Journal of Plant Physiology, 60(1): 1–13.
Sysoeva M.I., Markovskaya E.F. and Shibaeva T.G. 2010. Plants under continuous light. Plant Stress, 4: 5–17.
Trainor R.F., Cain R.J. and Shubert L.E. 1976. Morphology and nutrition of the colonial green alga Scenedesmus: 80 years later. Botanical Review, 42(1): 5–25.
Van Breusegem F., Vranova E., Dat   J.F. and Inze D. 2001. The role of active oxygen species in plant signal transduction. Plant Sciences, 161: 405–414.
Vishnevetsky M., Ovadis M. and Vainstein A. 1999. Carotenoid sequestration in plants: The role of carotenoid associated proteins.  Trends Plant Science, 4(6): 232–235.
Zarandi-Miandoab L., Hejazi M., Bagherieh-Najjar M. and Chaparzadeh N. 2015. Light intensity effects on some molecular and biochemical characteristics of Dunaliella salina. Iranian Journal of Plant Physiology, 5(2): 1311–1321.