طراحی و ساخت سازه ژنی برای تولید گورخرماهی تراریخت pdx1:GFP به‌عنوان مدلی برای مطالعات دارویی در دیابت

رضائی, محمد; مویدی, مهسا; انگجی, عبدالحمید; تهمتنی, یاسر

doi:10.22124/japb.2024.28064.1549

طراحی و ساخت سازه ژنی برای تولید گورخرماهی تراریخت pdx1:GFP به‌عنوان مدلی برای مطالعات دارویی در دیابت

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه سلول های بنیادی و زیست شناسی تکوینی، پژوهشگاه رویان، تهران، ایران

² گروه زیست شناسی سلولی و مولکولی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران

³ ، گروه زیست شناسی سلولی و مولکولی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران

10.22124/japb.2024.28064.1549

چکیده

ژن pdx1 که با نام فاکتور انسولین 1 هم شناخته می‌شود کلید اصلی رشد و تکوین پانکراس و همچنین بلوغ سلول‌های بتا و بقای آنها می‌باشد. با هدف قرار دادن این ژن مدل‌های تراریخت مختلفی در سلول‌های بنیادی و همچنین مدل‌های جانوری تولید شده است که در زمینه تحقیقات بیماری دیابت کاربرد دارند. در این تحقیق، هدف ساخت پلاسمید ژنی بر پایه Tol2 با استفاده از روش کلونینگ مرسوم می‌باشد که جهت ایجاد مدل تراریخت گورخرماهی Pdx1:GFP قابل استفاده می‌باشد. جهت نشاندار کردن این ژن نیاز است بخشی از توالی پروموتر آن در بالادست ژن گزارشگر قرار گیرد. از آنجایی که ناحیه تنظیمی ژن pdx1 تعریف نشده است، دو جفت پرایمر را برای تقویت توالی 5' طرفین ۲کیلوباز و ۶کیلوباز در بالادست کدون شروع ATG در ژن pdx1 گورخرماهی طراحی شد که به انتهای ‘۵ و‘3 هر کدام از این پرایمر ها توالی آنزیم‌های محدود کننده‌ی انتخاب شده‌ای (SalI, Sph1) قرار داده‌شد. بدین منظور بعد از طراحی آغازگرهای مناسب برای دو طول متفاوت از توالی پروموتور ژن pdx1 بیان شونده در مسیر سلول های بتا، این قطعات تکثیر و با استفاده از روش کلونینگ مرسوم، بعد از هضم آنزیمی و با استفاده از واکنش اتصال، در پلاسمید Tol2 حاوی ژن گزارشگر فلورسنت سبز وارد شدند. تایید صحت فرآیند کلونینگ با استفاده از کلونی PCR، هضم آنزیمی و توالی یابی انجام گردید. نتایج نشان داد که فرآیند کلونینگ مرسوم علاوه بر هزینه کم برای کلون کردن قطعات با اندازه‌های مختلف دارای کارایی مناسب می‌باشد. ساخت این پلاسمیدهای ژنی می‌تواند در مرحله بعد برای تولید گورخرماهی تراریخت pdx1:GFP مورد استفاده قرار گیرد که مدلی مناسب برای مطالعات کشف دارویی برای بیماری دیابت است. با تولید این مدل تراریخت می‌توان تاثیر بسزای این فاکتور را در بازسازی سلولهای بتا بعد از القای دیابت نوع 1 مورد بررسی قرار‌داد و همچنین می‌توان از این مدل برای مطالعات گسترده ای همچون غربالگری دارویی استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها