امکان‌سنجی تغییر جنسیت فنوتیپی در فیل‌ماهی و تاس‌ماهی ایرانی

آق, ناصر; ایرانی, عبدالجبار

doi:10.22124/japb.2019.11785.1284

امکان‌سنجی تغییر جنسیت فنوتیپی در فیل‌ماهی و تاس‌ماهی ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار گروه بیولوژی و تکثیر و پرورش آبزیان، پژوهشکده آرتمیا و آبزی‌پروری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

² استادیار گروه بیولوژی و تکثیر و پرورش آبزیان، پژوهشکده آرتمیا و آبزی‌پروری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

10.22124/japb.2019.11785.1284

چکیده

فیل‌ماهی (Huso hoso) و تاس‌ماهی ایرانی (Acipenser persicus) با ارزش‌ترین خاویار دنیا را تولید می‌کنند، به همین دلیل تولید ماهیان تمام ماده در این گونه‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد. از این رو، در مطالعه حاضر تاثیر استفاده از هورمون 17- بتا استرادیول در جیره غذایی بر رشد و ماده‌سازی دو گونه فیل‌ماهی و تاس‌ماهی ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. میانگین وزن اولیه در فیل‌ماهی و تاس‌ماهی ایرانی به ترتیب 172 و 47 گرم بود. تراکم ذخیره‌سازی 25 عدد فیل‌ماهی در هر مخزن 1000 لیتری و 14 عدد تاس‌ماهی در هر مخزن 200 لیتری بود. در هر دو گونه، هورمون استرادیول به مقدار 0 (شاهد) و 30 میلی‌گرم (تیمار هورمونی) به ازای هر کیلوگرم غذا اضافه شد و در قالب دو تیمار و دو تکرار در فیل‌ماهی و دو تیمار و سه تکرار در تاس‌ماهی ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر دو گونه فیل‌ماهی و تاس‌ماهی ایرانی به ترتیب بعد از 40 و 100 روز، رشد به شدت تحت تاثیر هورمون استرادیول قرار گرفت. بررسی برش‌های بافتی گنادها نشان داد که در هر دو گونه، درصد ماده‌ها در تیمار هورمونی بیش‌تر از شاهد بود. در تیمار هورمونی فیل‌ماهی 5/72 درصد ماده، 5/17 درصد نر و 10 درصد با جنسیت نامشخص بودند. در تیمار هورمونی تاس‌ماهی 85 درصد ماده، 10 درصد نر و 5 درصد با جنسیت نامشخص بودند. ولی در گروه شاهد هر دو گونه، ماده‌ها کمتر از 60 درصد بودند. بنابراین استفاده از هورمون استرادیول در تغییر جنسیت گونه‌های بررسی‌شده، نسبتا موثر بود. هر چند به دلیل اثرات منفی آن بر رشد و سلامتی ماهیان، تعیین مقدار مناسب نیازمند مطالعات بیشتری است.

کلیدواژه‌ها